Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2007, Síða 188

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2007, Síða 188
NOAM CHOMSKY notkun þess. Þó að heilmikið sé enn á huldu hefur orðið nægileg þróun til að íhuga að minnsta kosti og leggja jafiivel stund á einhverjar nýjar og yfirgripsmiklar rannsóknir um snið tungumála. Sérstaklega getum við þá spurt hversu gott sniðið er. Hversu lík eru tungumál því sem ein- hverskonar ofirrverkfræðingur myndi hanna með tilliti til þeirra skilyrða sem máleiginleikinn þarf að uppfylla? Það þarf að skerpa á þessum spumingum og til eru leiðir til þess að snúa sér að því. Máleiginleikinn er samofinn byggingu hugans/heilans. Hann starfar með öðrum kerfum sem setja fram skilyrði sem tungumálið verður að uppfylla eigi það að vera nothæft. Það mætti hugsa sér „skil- yrði um læsileika“, í þeim skilningi að önnur kerfi verða að getað „lesið“ tjáningar tungumálsins og notað þær sem „leiðbeiningar“ fyrir hugsun og hegðun. Til dæmis verðm skynhreyfikerfið að getað lesið úr leið- beiningum um hljóð, það er að segja „framsetningu hljóða“ sem tungu- málið framkallar. Hljóðmyndunar- og skynfæri hafa sérstaka hönnun sem gera þeim kleift að túlka ákveðna hljóðeiginleika. Þessi kerfi setja þannig hinum almenna máleiginleika skilyrði um læsileika, sem verður að mynda tjáningu með ákveðnu formi hljóða. Það sama á við hugtaka- kerfi og önnur kerfi sem nýta sér úrræði máleiginleikans, þau hafa eðlislæga eiginleika, sem krefjast þess að setningarnar sem tungumálið myndar séu settar fram á ákveðinn hátt með tilliti til merkingar (e. semantic representation).13 Því mætti spyrja að hvaða marki tungumál sé „góð lausn“ fyrir læsileikaskilyrði sem sett eru af þeim ytri kerfum sem það verkar með. Til skamms tíma var ekki hægt að setja þessa spurningu fram af nokkurri alvöru og varla hægt að móta hana á skynsamlegan hátt. Nú virðast hins vegar vera vísbendingar á lofti sem benda til þess að mál- eiginleikinn sé nærri „fiillkominn“ í þessum skilningi. Ef það reynist rétt kæmi sú niðurstaða á óvart. Það sem hefar verið kallað „naumhyggjuverkeftiið“ (e. Minimalist Program) er tilraun til að kanna þessar spurningar, en of snemmt er að leggja dóm á það. Dómgreind mín segir mér að nú sé hægt að setja þess- ar spurningar á verkeínaskrána með von um svör og fyrstu niðurstöður 13 [Bæði „semantic" og „meaning“ kemur oft fyrir í textanum og er þá átt við merkingu, en greinarmunur er þó gerður á orðunum þar sem „semantic“ vísar til merkingarlegra þátta, en þó kemur það fyrir sökum orðalags að „semantic" þýðist sem „merking".] 186
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.