Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2009, Blaðsíða 6

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2009, Blaðsíða 6
ÁSDÍS R. MAGNÚSDÓTTIR OG BJÖRN ÞORSTEINSSON málstað í hag. I grein sinni hér á efrir tekst Helgi Þorláksson á Hð athæfi af þessum toga, sér í lagi skírskotanir til Gamla sáttmála sem Islendingar gerðu við Noregskonung árið 1262 og afsöluðu sér þar með sjálfstæði sínu - að sögn. Helgi sýnir fram á að hefðbundin skoðmi á Gamla sáttmála er engan veginn á rökum reist, eða sé í skásta falli söguleg eftiráskýring sem eigi öðru ffemur rætur í þjóðemisvakningu sjálfstæðisbaráttunnar þegar matreiða þurfti handa mörlandanum þá sýn á söguna sem yki honum þrótt til að stofna hér „sjálfstætt" ríki er lytti öðru yfirvaldi en dönskum kóngi eða land- stjóra. Helgi færir rök fyrir því að skoða þurfi söguna „á hennar eigin for- sendum“ og forðast tuggur sem öðlast hafa sess viðtekiima staðreynda. I þessu samhengi er hollt að hugsa til þess að íslenska efhahagsbólan, eins og aðrar slíkar, þreifst á ákveðnu þegjandi samkomulagi sem kenna má við átrúnað og mátti fyrir enga muni rjúfa. Fylgispektin við þessa ásköpuðu meðvirkni varð þó aldrei algjör, eins og sjá má á fjölmörgum dæmum úr opinberri umræðu á íslandi í „góðærinu“ um þau harkalegu viðbrögð sem hvers kyns efasemdir um flekkleysi markaðshyggjunnar vöktu. Varðhundar valdsins bitu þar óspart frá sér en fara nú með veggjum - en óhætt er að fullyrða að betri skilningur ráðamanna og almennra borgara á helstu verðmætum og lágmarksþekking á sögulegum staðreynd- um hefði getað komið í veg fyrir hrunið. Meðal þeirra grunnamða sem æðsmprestar góðærisins fóru með eins og mannsmorð er sú einfalda stað- reynd að kreppur em óhjákvæmilegur fylgifiskur kapítalismans. Guðmundur Jónsson gerir þessum efnum góð skil í grein sinni hér í heftinu og gagn- rýnir í leiðinni bæði viðtekna hagfræði síðustu áratuga (hagfræði markaðs- hyggjunnar) og marxískar kenningar um kreppur og sögulega framvindu. I nýlegri grein í Stúdentablaðinu varpar Páll Skúlason fram þeirri ögr- andi spurningu hvort Háskóli íslands hafi brugðist menntunarhlutverki sínu. Hjá því verði ekki littið að flestir forsprakkar útrásar og efnahagsbólu hafi hlotið að minnsta kosti hluta menntunar sinnar innan Háskóla íslands og ábyrgð háskólamanna á því hvernig fór hljóti því að vera nokkur. Ljóst er að þessi spurning hlýtur enn um sinn að brenna á háskólafólki, innan og utan Háskóla íslands. í þessu hefti Ritsins er ábyrgð háskólamanna til umræðu í fleiri en einni grein, en Vilhjálmur Arnason gerir hana að helsta umtalsefni sínu, að vísu með sérstöku tilliti til hlutverks hugvísindafólks. Meðal þeirra spurninga sem Vilhjálmur varpar fram er þessi: „Er ef til vtill þversögn í því fólgin að segja að hámenntað fólk sýni af sér skeytingarleysi gagnvart eigin samfélagi?“ Þessi spurning kann að koma spánskt fyrir 4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.