Frjáls verslun - 01.04.2014, Blaðsíða 96

96 FRJÁLS VERSLUN 4. 2014
Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherra:
sveitarstjórnarkosningar eru að baki og það ber vel í veiði að fá að þeim loknum
stöðumat stjórnmálafræðingsins, borgarstjórans fyrrverandi og nú innanríkis­
ráðherrans, hönnu Birnu kristjánsdóttur.
Þ
að eru stór lýðræðis-
leg tíðindi í þessum
kosningum,“ segir
hún. „Þessi stóru
lýðræðislegu tíðindi eru hin
dræma kosningaþátttaka.
Þetta er áhyggjuefni fyrir
okk ur öll og við verðum að
spyrja okkur hvað sé að gerast
á Íslandi, hvaða þreyta þetta
sé, hverjar séu ástæðurnar
og hvort við getum brugðist
við. Þetta finnst mér vera
stærsta niðurstaðan í þessum
kosningum. Mér finnst þetta
líka vera mjög afdráttarlaus
niðurstaða um það hversu
ríku hlutverki sjálfboðaliðar
gegna í stjórnmálastarfi.
Þessar kosningar voru því í
raun sigur sjálfboðaliðanna
að mörgu leyti, því lýðræðið
kallar á vinnu, mikil samskipti
við fólk, kallar á það að halda
fundi, ganga á milli kjósenda,
banka á dyr, hringja símtöl
… þetta lifandi samtal virðist
nefnilega á endanum vera það
sem dregur fólk á kjörstað.
Þess vegna held ég að þessir
hefðbundnu flokkar, eins og
þeir eru gjarnan skilgreindir,
hafi náð lengra en framboð sem
treysta á ómarkvissara form
og fyrirkomulag. Við sjáum
þetta víða út á landi; því öflugra
sem starfið er, grasrótarstarfið,
þeim mun meiri er þátttakan,
og hún var minnst hér í
Reykjavík. Mér finnst þetta
vera sigur sjálfboðastarfsins
og lærdómurinn er að það er
ekki nóg að svara í skoð ana -
könnunum – það þarf að fara
og kjósa.“
Sjálfstæðisflokkurinn
ekki lengur hreinn
meirihlutaflokkur
Talið berst að því að á
undanförnum árum eru búnar
að vera mjög margar kosn -
ingar af ýmsu tagi; þjóðar -
atkvæðagreiðslur, alþingis -
kosn ingar, forseta kosn ingar og
nú sveitar stjórnar kosningar.
„Kannski er komin upp
einhver þreyta vegna tíðra
kosninga,“ segir Hanna Birna.
„Sveitar stjórnarkosningarnar
snerust ekki mikið um málefni
og því miður er þessum
nærþjón ustuverkefnum
sveitarfélaganna síður sinnt í
fjöl miðlum en landsmálunum.
Þú þarft varla að opna munninn
í pontu á Alþingi nema um
það sé fjallað og almenningur
þannig upplýstur. Á sama
tíma geta verið risastór mál
í sveitarstjórnum og enginn
fjallar um þau. Ég held að
það þurfi að hugsa þessi mál
svolítið upp á nýtt og afgreiða
sveitarstjórnarstigið skýrar sem
þann lýðræðislega mikilvæga
vettvang sem það er. Stundum
er látið eins og málefni
sveitarstjórna séu í fyrstu
deild inni en málefni Alþingis
í úrvalsdeildinni. Það er ekki
þannig.“
Hanna Birna getur þó varla
verið sátt við útkomu Sjálf -
stæðisflokksins í Reykjavík í
þessum síðustu kosningum. „Ég
held að Sjálfstæðisflokkurinn
verði að líta á þessa niður -
stöðu líkt og hann verður
að líta á niðurstöðu síðustu
alþingiskosninga. Sjálfstæðis -
flokkurinn hefur ekki verið
með nægilega sterka stöðu
í Reykjavík í alltof langan
tíma. Þetta er þróun sem við
höfum verið að sjá síðast lið -
in tíu ár. Ég átta mig á því
að Sjálfstæðisflokkurinn er
ekki lengur hreinn meiri -
hluta flokkur í Reykjavík og
það eru næstum tuttugu og
fimm ár síðan sú staða var
síðast uppi í kosningum.
En Sjálf stæðisflokkurinn á
miklu meira inni en hann
hefur notið í kosningum í
Reykja vík að undanförnu.
Skýringin er fjölþætt og fjöl -
breytt. Ég held að hún lúti
m.a. að því að huga betur
að flokksstarfi í Reykjavík,
skerpa á skilaboðunum okkar
og vera í betri takt við það
sem nútíma borgarsamfélag
kallar á. Ég hef lengi talað
fyrir breyttum vinnubrögðum
á vett vangi stjórnmálanna
og er sannfærð um að verði
Sjálfstæðisflokkurinn sú fyrir -
mynd sem hann á að vera og
getur orðið hvað það varðar
munum við uppskera.“
En geta rafrænar kosningar
verið lausnin gagnvart minnk­
andi kosningaþátttöku? „Ég
held að það sé ekki kominn
tími á almennar rafrænar
kosningar til þings eða sveitar-
stjórna. Ég er hins vegar mjög
hrifin af hugmyndinni um að
auka tækifæri almennings til
að taka þátt í lýðræðislegum
ákvörðunum með rafrænum
hætti. Við erum þegar að
vinna með ýmis slík verkefni
hér í ráðuneytinu. Ég held
að þá þurfi að þjálfa og auka
traust á þeirri leið áður en
við segjum að þannig eigi
almennar kosningar að vera.
Norðmenn eru komnir lengst
í þessu en þeir eru farnir að
taka utankjörstaðaatkvæði
með rafrænum kosningum og
hefur það þótt mjög stórt skref.
Ég held að athöfnin að ganga á
kjörstað og merkja við seðilinn
sé ennþá ríkur þáttur í huga
Íslendinga um kosningaþátttöku
almennings og ég held að við
séum ekki enn komin á þann
stað að geta sagt að almennar
rafrænar kosningar séu lausnin.
En við eigum að sjálfsögðu
að taka fleiri skref í þessa átt,
taka öflugt frumkvæði í þessum
málum og skoða hvernig við
getum nýtt tæknina til að fá
fram afstöðu almennings í
einstökum málum.“
almenningur vildi
breytingar
2014
áhrifamestu
konurnar
100
TexTi: Björn viGnir siGurpálsson