Frjáls verslun - 01.04.2014, Blaðsíða 128

128 FRJÁLS VERSLUN 4. 2014
notandinn ber. Ef þú hefur gleði
og frið að leiðarljósi mun táknið
efla þá eiginleika og öfugt.
Þetta þýðir að Ziska er ekki fyrir
þunglynda! Konur og karlar
sem ganga í fötum frá Ziska
eru einstök; þau hafa kjark og
sjálfstæði til að skera sig úr
hópnum, tala frá hjartanu, bera
ábyrgð á sjálfum sér og bera
æðruleysi ofar egói.“
Hvar er fyrirtækið statt á
þróunarbrautinni?
„Hugmyndavinnu er að mestu
lokið en ég er að fá nýjan fram ­
kvæmdastjóra og við munum
leggja línurnar fyrir næstu fimm
árin. Ég er mjög spennt fyrir
þessu samstarfi og veit að það
mun tryggja framtíð Ziska. Við
erum að byggja nýtt viðskipta­
módel og ákveða staðsetningu
á markaðinum. Það er mikil vinna
framundan; mér finnst betra
að fara rólega af stað og leyfa
fyrirtækinu að vaxa eðlilega
en þó þarf maður líka að vera
tilbúinn að geta tekið á móti
stórum pöntunum þegar kynn­
ing hefst á vörunnni erlendis,
svo það er að mörgu að huga.
Ég hef staðið í ströngu í
gegnum árin að reyna að finna
fjárfesta og rétta viðskiptafé­
laga sem geta fleytt skipinu úr
vör, en það er flókið og erfitt
þegar maður er einn á báti og
á sér ekki bakhjarl. En nýverið
fékk ég inn flotta fjárfesta sem
gerðu mér kleift að halda áfram
og taka þátt í RFF og klára
frumgerðir að glæsilegri vetrar­
línu sem er nú í framleiðslu og
verður komin í sölu um miðjan
ágúst.
Línan verður framleidd í litlu
upplagi, svo það er gott að
fylgjast vel með, en „vor15“­lín ­
una munum við taka alla leið í
markaðssetningu og fara með
í kynningu erlendis. Ég er vel
tengd í tískuheiminum í New
York og verður stefnan tekin
þangað og til Berlínar til að byrja
með. Ég trúi á að maður þurfi
að leyfa hlutunum að flæða og
vera opinn fyrir að fara þá leið
sem opnast hverju sinni.“
Hefur þú fyrri reynslu af að
stofna fyrirtæki?
„Ég, Ýr Þrastardóttir og Hrefna
B. Sverrisdóttir tókum þátt í
Start Up Reykjavík síðasta sum­
ar og stofnuðum þá fyrirtækið
YZ Creation.
Þar unnum við að mjög
spenn andi hugmynd, sem er
tískufyrirtæki sem sérhæfir sig
í afar fjölbreyttum fatnaði fyrir
konur á framabraut.
Þetta var afar lærdómsríkt
ferli og ómetanlegt að hitta alla
leið beinendurna og kynnast
svona vel fólki sem hefur unnið
í að byggja upp áhugaverð
fyrirtæki, markaðssnillingum og
frumkvöðlum. En ég var ekki
tilbúin að leggja niður Ziska
og Ýr er starfi sínu fullkom-
lega vaxin sem hönnuður í YZ
Creation, sem heitir nú „Another
Creation“ því nýr kvenforkur
kom inn í minn stað. Anna Lilja
Johansen heitir hún og hef ég
mikla trú á að þær stöllur muni
skapa stórt tískuveldi í nánustu
framtíð ef þær fá góða fjárfesta.
Ég hlakka mikið til að fylgjast
með þessu ferli og styð þær
heilshugar.“
Hvernig er sprotaumhverfið á
Íslandi að þínu mati?
„Sprotaumhverfið finnst mér
mjög spennandi og margir
spennandi frumkvöðlar að
láta að sér kveða, sérstaklega
þó í hugbúnaðarbransanum.
Það er ekki nóg að vera með
frábæra hugmynd ef þú hefur
ekki kunnáttu til að setja upp
viðskiptaáætlun. Þá er freistandi
að skríða bara aftur undir sæng
og gefast upp. Þess vegna er
svo mikilvægt að leiða saman
viðskiptafólk og listamenn og
hönnuði. Ótrúlegir hlutir gerast
þá.
Tískubransinn er því miður
svolítið brenndur eftir ýmiss
konar viðskiptaklúður undan­
farin ár og nánast ómögulegt
að fá góða fjárfesta. Upphafs­
kostnaður er mikill og langt þar
til maður sér gróða, svo flestir
halda að sér höndum í þeim
efnum.
Lítið er gert fyrir hönnuði og
listamenn og svo virðist sem
alltaf sama fólkið fái styrki.
Eini sjóðurinn sem styrkir af
ein hverju viti er Tækniþróunar­
sjóður, en til að fá þann styrk
þarf maður að vera í nýsköpun
og helst þarf að ráða fólk í að
gera umsóknina því það er
heljarinnar vinna.
Hönnunarmiðstöð og Fata ­
hönn unarfélag Íslands hafa
unnið frábært starf undanfarin
ár og sem betur fer er mikil
vitundarvakning varðandi
hagvöxt í skapandi greinum. Ég
get ekki skilið þessar stóriðju ­
framkvæmdir þegar þessar
niðurstöður liggja fyrir á svörtu
og hvítu. Með þeim er verið að
eyðileggja sérstöðu Íslands.“
Er fjármálaumhverfið á Íslandi til
vandræða? Það er fjármagns-
höftin og tregðan á millifærslu
peninga?
„Já, þetta er algjörlega óhæft.
Til dæmis barst ekki greiðsla
til Indlands fyrir framleiðslu á
frumgerðum sem átti að sýna
á RFF. Vörurnar bárust þvi ekki
fyrr en mánuði eftir sýninguna!
Þetta veldur manni mikilli streitu
og eyðileggur viðskiptatækifæri
því þú getur ekki stólað á að
geta afhent vöru á umsömdum
tíma. Þetta er ein af ástæðunum
fyrir að ég framleiði hér heima í
ofurlitlu magni.
Hér eru heldur ekki nein úr­
ræði ef þú vilt framleiða í miklu
magni eins og útivistarfyrirtækin
eru að gera. Mér hefur heyrst
að sú framleiðsla fari mest fram
í Kína – meira að segja íslensk­
ar lopapeysur! Það myndi
hjálpa okkur ungu hönnuðunum
mikið ef hægt væri að koma á
fót verksmiðju hér sem gerði
okkur kleift að merkja vöruna
„Made in Iceland“ en ekki
„Made in China“!
Ég held að fæstir sem kaupa
íslenska hönnun geri sér grein
fyrir hvað þetta ferli er ofboðs­
lega flókið. Oft þarftu að vera
hjá nokkrum verksmiðjum; ein
gerir prjón, önnur gerir leður.
Síðan eru gífurlegir samskipta­
örðugleikar, sérstaklega ef skipt
er við lönd í Asíu.
Í heild er þetta þó hræðilega
gaman þegar gengur vel og
ég vona innilega að þeir sem
eru með hæfileika og líklegir til
vinsælda fái meiri stuðning til
að byrja. Þegar þú hefur komið
hringrásinni af stað er eftirleik­
urinn einfaldari.“
„Sprotaumhverfið finnst
mér mjög spennandi og
margir spennandi frum­
kvöðlar að láta að sér
kveða, sérstaklega þó í
hugbúnaðarbransanum.
Það er ekki nóg að vera
með frábæra hugmynd
ef þú hefur ekki kunn­
áttu til að setja upp
viðskiptaáætlun.“
Ég held að fæstir sem
kaupa íslenska hönnun
geri sér grein fyrir hvað
þetta ferli er ofboðs­
lega flókið. Oft þarftu
að vera hjá nokkrum
verksmiðjum; ein gerir
prjón, önnur gerir leður.
Síðan eru gífurlegir
samskipta örðugleikar,
sérstaklega ef skipt er
við lönd í Asíu.“
frumkvöðlar
„Það sem gefur Ziska
kannski helstu sérstöð­
una er að á flík unum
er miði sem stendur á
„MADE IN ICELAND“
sem þýðir að fram­
leiðslan fer öll fram hér
á Íslandi.“