Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Síða 47

XVI VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 73
bærilegir með tilliti til aldurs, kyns, líkamsþyngdarstuðuls, EuroSCORE
og hlutfalls aðgerða á sláandi hjarta. í EA-hópi höfðu fleiri áður gengist
undir kransæðahjáveituaðgerð eða höfðu sögu um nýrnabilun (p<0,05).
Þriðjungur sjúklinga í báðum hópum tóku acetýlsalisýlsýru <5 daga
fyrir aðgerð en marktækt fleiri í EA-hópi klópídógrel og/eða warfarín
(p<0,01). Tíðni alvarlegra fylgikvilla og magn blóðgjafa var hærra í EA-
hópi og legutími sex dögum lengri (p<0,02). Dánartíðni var einnig hærri,
eða 11,9% samanborið við 3,6% í V-hópi (p<0,05). f fjölbreytugreiningu
reyndust warfarín s5 daga fyrir aðgerð, NYHA-flokkun IV, reykingar
og langur tangartími sjálfstæðir áhættuþættir enduraðgerðar. Notkun
statína (OR 0,15, p=0,001) og acetýlsalisýlsýru (OR 0,17; p=0,01) voru
hins vegar vemdandi.
Alyktanir: Rúm 5% sjúklinga gengust undir enduraðgerð vegna blæð-
ingar og var legutími og dánartíðni þeirra umtalsvert hærri. Notkun
warfaríns fyrir aðgerð og reykingar auka líkur á enduraðgerð. Á óvart
kom að sjúklingar á statínum og sérstaklega acetýlsalisýlsýru fóru
sjaldnar í enduraðgerð. Acetýlsalisýlsýra virðist því ekki auka áhættu á
alvarlegum blæðingum sem krefjast enduraðgerðar.
E 118 Bráðabrjóstholsskurðaðgerðir vegna lífshættulegra brjóst-
holsáverka á íslandi 2005-2010
Bergrós K. Jóhannesdóttir11, Brynjólfur Mogensen1-, Tómas Guðbjartsson'-3
'Læknadeild HÍ, ^bráðasviði og 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
bergroskj@gmail. com
Inngangur: Við alvarlega áverka á brjóstholi getur bráðabrjóstholsað-
gerð bjargað lífi sjúklings. Markmið þessarar afturskyggnu rannsóknar
var að kanna afdrif þessara sjúklinga á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Allir sjúklingar sem gengust undir bráðaaðgerð á
brjóstholi eftir brjóstholsáverka á íslandi frá 2005 til 2010. Leitað var að
sjúklingum í rafrænum gagnagrunni Landspítala og stærri sjúkrahúsum
á landsbyggðinni. Skráð var eðli áverka og ábending aðgerðar en einnig
afdrif sjúklinga, legutími og magn blóðgjafar. Loks var reiknað ISS- og
NlSS-áverkaskor, gert RTS-áverkamat við fyrstu læknisskoðun og út frá
því áætlaðar lífslíkur (PS).
Niðurstöður: Níu karlmenn gengust undir brjótshols- (n=5) eða
bringubeinsskurð (n=2) og tveir undir báða skurðina. Miðgildi aldurs
var 36 ár (bil 20-76) og reyndust sex sjúklinganna með áverka bundna
við brjóshol en þrír höfðu fjöláverka. í fjórum tilfellum var um stungu
(n=2) eða skotáverka (n=2) að ræða en hjá hinum fimm afleiðingar um-
ferðarslyss (n=3) eða falls. Aðgerð var framkvæmd á einum sjúklingi
í sjúkrabíl en hjá hinum átta eftir komu á slysadeild. Endurlífgun var
hafin hjá fjórum sjúklingum á slysstað og hjá tveimur á bráðamóttöku.
Miðgildi ISS- og NlSS-skora voru 29 (bil 16-54) og 50 (bil 25-75). Miðgildi
RTS-áverkamats var 7 (bil 0-8) og PS 85%, (bil 1,2-95,6%). Blóðtap hjá
þeim sem lifðu aðgerðina af var 10L (miðgildi) og voru gefnar 23ein
af rauðkornaþykkni, mest 112ein. Legutími var 54 dagar (miðgildi).
Af þeim fimm sjúklingum sem lifðu aðgerðina af og útskrifuðust hlaut
einn vægan heilaskaða sem rakinn var tíl súrefnisskorts en annar hafði
þverlömun vegna hryggbrots.
Ályktanir: Bráðaskurðaðgerðir vegna lífshættulegra brjóstholsáverka
eru tiltölulega fátíðar á íslandi. Rúmur helmingur sjúklinga lifði aðgerð-
ina af sem telst ágætur árangur hjá svo mikið slösuðum sjúklingum.
E 119 Áhættuþættir og afdrif sjúklinga sem fá rauðkornaþykkni
eftir kransæðaskurðaðgerðir
Kári Hreinsson', Daði Jónsson2, Sólveig Helgadóttir2, Njáll Vikar Smárason1,
Gísli H. Sigurðsson'-4, Martin Ingi Sigurðsson2, Sveinn Guðmundsson34, Tómas
Guðbjartsson2,4
‘Svæfinga og gjörgæsludeild, ^hjarta- og lungnaskurðdeild og 3Blóðbanka Landspítala, 4lækna-
deild HI
karih@landspitali. is
Inngangur: Markmið var að rannsaka áhættuþætti blóðgjafar og afdrif
sjúklinga sem fá rauðkomaþykkni (RKÞ) eftir kransæðaskurðaðgerð
Efniviður og aðferðir: Aftursýn rannsókn á 392 sjúklingum sem gengust
undir kransæðahjáveituaðgerð á Islandi 2004-2006. Bomir vom saman
264 sjúklingar sem fengu rauðkornaþykkni (RKÞ-hópur) við 128 sjúk-
linga í viðmiðunarhópi (V-hóp); meðal annars með tilliti til magns blæð-
ingar, RKÞ-gjafa, fylgikvilla og dánarhlutfalls <30 daga. Aðfallsgreining
var notuð til þess að meta forspárþætti RKÞ-gjafar.
Niðurstöður: Sjúklingra í RKÞ-hópi voru 4,8 árum eldri og hlutfall
kvenna hærra (24,6% vs 3,1%, p<0,001). Áhættuþættir kransæða-
sjúkdóms voru sambærilegir, einrúg EuroSCORE og hlutfall aðgerða á
sláandi hjarta. Blóðrauði fyrir aðgerð var marktækt lægri hjá RKÞ hópi
(139 vs 150 g/L). Hærra hlutfall sjúklinga sem tóku asetýlsalisýlsýru
<5 daga fyrir aðgerð fengu RBK, en munurinn var ekki marktækur
(p=0,07). Fylgikvillar voru sambærilegir fyrir utan gáttatíf og fjölkerf-
abilun sem voru algengari í RKÞ-hópi (p=0,04). Ekki var munur á dánar-
hlutfalli <30 daga (0 vs 2,3% p=0,09). Blæðing á fyrstu 24 klst frá aðgerð
var 1036 í RKÞ- og 641ml í V-hópi (p<0,0001) og 11 sjúklingar í RKÞ-hópi
gengust undir enduraðgerð vegna blæðingar. Að meðaltali vom gefnar
3,9 ein af RKÞ og sjúkrahússdvöl í þeim hópi var einum degi lengri.
Sjálfstæðir áhættuþættir RBK-gjafar voru kvenkyn (OR 6,43; p=0,002),
asetýlsalisýlsýrunotkun fyrir aðgerð (OR 1,95; p=0,04), hærri aldur (OR
1,06; p=0,001) og lengri aðgerðartími (OR 1,01; p=0,003). Hærri líkams-
þyngdarstuðull (OR 0,88; p=0,004) og hár blóðrauði fyrir aðgerð (OR
0,93; p<0,0001) vom vemdandi þættir.
Ályktanir: Kvenkyn, asetýlsalisýlsýrunotkun og hærri aldur voru sjálf-
stæðir áhættuþættir RKÞ-gjafar. Tíðni fylgikvilla var hærri í RKÞ-hópi
en ekki reyndist munur á dánarhlutfalli <30 daga.
E 120 Árangur opinna hjartaskurðaðgerða hjá öldruðum
Martin Ingi Sigurðsson'-2, Sólveig Helgadóttir2, Inga Lára Ingvarsdóttir2, Sindri
Aron Viktorsson1-2, Tómas Guðbjartssonu
'Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
mis@hi.is
Inngangur. Mikilvægt er að þekkja til árangurs opinna hjartaaðgerða hjá
sífellt stækkandi hópi eldri sjúklinga á fslandi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 876 sjúklingum sem
gengust undir kransæðahjáveituaðgerð (n=720) og/eða ósæðarloku-
skipti á Landspítala 2002-2006. Kannaðir voru fylgikvillar, skurðdauði
(<30 dagar) og lifun sjúklinga eldri en 75 ára (n=221, 25,2%) og þeir
bomir saman við yngri sjúklinga (n=655). Lifun eldri sjúklinga var
einnig borin saman við lifun viðmiðunarhóps.
Niðurstöður: Eldri sjúklingar höfðu hærri tíðni gáttatifs (57% vs 37%;
p<0,001), heilablóðfalls (5% vs 1%; p=0,009), nýrnaskaða (25% vs 12%;
p=0,002) og skurðdauða (9% vs 2%; p<0,001) eftir kransæðahjáveituað-
gerð, samanborið við yngri sjúklinga. Eftir ósæðarlokuskipti höfðu
eldri sjúklingar hærri tíðni lungnabólgu (24% vs 6%; p=0,003), gáttatifs
(90% vs 71%; p=0,006), bráðs andnauðarheilkennis (ARDS) (19% sbr.
7%, p=0,04), hjartadreps (21% vs 8%; p=0,05) og skurðdauða (11% vs
LÆKNAblaðið 2013/99 47