Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Síða 70

XVI VISINDARAÐSTEFNA Hl
FYLGIRIT 73
spáði marktækt fyrir um skor á CDI (F (1,4413) = 2065, p<0,01). Línuleg
aðfallsgreining gaf til kynna að jákvæður skýringarstíll spáði um lægra
skor á CDI. Neikvæður skýringarstíll spáði fyrir um hærra skor á CDI.
Alyktanir: Niðurstöður rannsóknar eru í samræmi við fyrri rannsóknir
og styðja ályktanir um tengsl neikvæðs skýringarstfls og þunglyndis.
V 4 Helstu gigtarsjúkdómar í íslenskum börnum
Gísli Gunnar Jónsson, Sólveig S. Hafsteinsdóttir, Guðmundur Vignir Sigurðsson,
Ásgeir Haraldsson, Jón R. Kristinsson
Læknadeild HÍ, Barnaspítaia Hringsins, Landspítalanum, Læknamiöstöð Austurbæjar
ggi2@hi.is
Inngangur: Bamaliðagigt (Juvenile Idiopathic Arthritis, JIA) er flokkur
gigtsjúkdóma í börnum. Orsakir eru óþekktar. Bamaliðagigt er skipt í sjö
undirflokka og helstu þrír flokkamir eru fáliða-, fjölliða- og fjölkerfagigt.
Bamaliðagigt getur valdið eyðingu liða og vaxtarfötlun. Tilgangur rann-
sóknarinnar var að kanna nýgengi, algengi, aldursdreifingu, kynjahlut-
fall og meðferðarþætti gigtsjúkdóma í börnum á Islandi og bera saman
niðurstöðurnar við erlendar rannsóknir.
Efniviður og aðferðir: Gerð var lýsandi afturskyggn rannsókn þar
sem safnað var gögnum úr sjúkraskrám gigtveikra barna á íslandi á
árunum 1995 til og með 2009. Sjúklingarnir voru fundnir með því að
leita í sjúkraskrárkerfi Landspítalans, Barnaspítala Hringsins og skrám
Læknamiðstöðvar Austurbæjar. Ekki var gerð ítarleg skimun fyrir
augnhólfsbólgu. Algengt er að vafi sé varðandi ýmis atriði, einkum
upphaf einkenna. Tölfræðivinnslu var því skipt í tvo hluta, annars
vegar tilvik sem engin vafi var um við skráningu og hins vegar tilvik
þar sem vafaatriðin voru tekin með. Gerð var tilgátuprófun til að reikna
marktækni milli kynja.
Niðurstöður: Alls voru 172 börn sem fengu sjúkdómsgreiningu
barnaliðagigtar á ámnum 1995-2009. Fjölmennasti undirflokkurinn var
fáliðagigt með 65,7 % einstaklinga. Fyrstu einkenni voru í flestum til-
vikum í hné og ökkla. Nýgengið fór hækkandi eftir því sem leið á rann-
sóknartímabilið en meðalnýgengi á tímabilinu var 16,3/100.000 börn
yngri en 16 ára. Aldursdreifing nýgreindra tilfella nær þremur toppum.
Flesttr sjúklingamir vom einungis meðhöndlaðir með BEYGL. Einimgis
fjórir einstaklingar fundust með fremri augnhólfsbólgu.
Ályktanir: Nýgengið virðist vera hækkandi með ámnum sem gæti bent
til aukinnar skráningar á þessum sjúkdómum. Sterkur gmnur leikur þó
á að fleiri einstaklingar hafi fremri augnhólfsbólgu.
V 5 Eftirlit með blóðsykri og meðferð við blóðsykurslækkun
nýbura. Afturskyggn rannsókn eins árgangs nýbura á Landspítala
Guðný Svava Guðmundudóttir'-, Elín Ögmundsdóttir', Guðrún Kristjánsdóttiru
‘Hjúkrunarfræðideild HÍ, 2Barnaspítala Hringsins
gudnysvava@internet.is
Inngangur: Erlendar rannsóknir og klínískar leiðbeiningar mæla með að
gefin sé ábót fari blóðsykursgildi undir 2,0 mmól/L á fyrstu 24 klst og
ef það fer undir 2,5 mmól/L eftir 24 klst. Mælt er með tíðari brjóstagjöf
við lágum blóðsykri eða 3-5 ml/kg ábót. Tilgangur rannsóknarinnar var
að athuga við hvaða blóðsykursgildi er gripið til meðferðar við of lágum
blóðsykri og hverjar séu meðferðir við lágum bóðsykri.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var lýsandi, afturskyggn og upp-
lýsinga aflað úr sjúkraskrám. Almennar upplýsingar um börrtin, ábóta-
gjöf og annarri meðferð og tímasetningu var skráð ásamt blóðsykurs-
gildum og framkvæmd eftirlits með þeim. Urtakið var hentugleikaúrtak
nýbura, sem fæddir voru árið 2010 og blóðsykursmælingar voru til
um. Lokaúrtak voru 955 nýburar eða rúm 27% af alls 3468 börnum sem
fæddust á Landspítalanum það ár.
Niðurstöður: Blóðsykurmælingar voru fengnar á fyrstu þremur klst
frá fæðingu hjá 87,2% barnanna og hjá 7,3% án skráðra áhættuþátta
blóðsykurlækkunar. Algengasti aldur við fyrstu mælingu var innan 60
mín frá fæðingu (56%). Blóðsykursgildi á fyrstu 3 klst frá fæðingu var
0,5-12,6 mmól/L. Af þeim voru 23,9% undir 2,5 mmól/L í blóðsykri
og 11,6% undir 2,0 mmól/L. Af þeim sem ekki lögðust inn á nýbura-
gjörgæslu (n=577) fengu 41% ábót á fyrstu þremur sólarhringum. í 66%
tilfella mældist blóðsykur aldrei undir 2,0 og í 43% tilfella aldrei undir
2,5 mmól/L. Ábót gefin fullburum (53%) var nær alltaf þurrmjólk (95%).
Ályktanir: Blóðsykurmæling er fengin frá um þriðjungi bama innan 3
klst frá fæðingu og niðurstöður sýna að stór hluti þeirra fái ábót fyrr en
æskilegt er samkvæmt gagnreyndum viðmiðunum. Hugsanlega stafar
það af því að blóðsykurmælingar fari fram of snemma. Ekki er ljóst af
niðurstöðum við hvaða blóðsykursgildi er gripið til ábótagjafar í æð.
Frekari rannsókna er þörf.
V 6 Faraldsfræði Streptococcus prteumoniae, S. pyogenes og
Haemophilus sp. í leikskólabörnum árið 2012
Birta Dögg Ingudóttir Andrésdóttir', Helga Erlendsdóttir1-2, Karl G. Kristinsson1-2,
Þórólfur Guönason1'11, Ásgeir Haraldsson1'3
‘Læknadeild HÍ, 2sýklairæðideild Landspítala, 3Barnaspítala Hringsins, 4embætti landlæknis
bdat@hi.is
Inngangur: Strqjtococcus pneutnoniae (pneumókokkar) eru algengar
bakteríur í nefkoki bama en geta valdið alvarlegum sýkingum. Markmið
rannsóknarinnar var að kanna algengi pneumókokka, S. pyogenes og
Hemophilus sp. í nefkoki leikskólabarna, sýklalyfjaónæmi og tengsl við
ýmsa áhættuþætti. Hjúpgreina pneumókokka, bera saman við hjúp-
gerðir úr fyrri rannsóknum (2009-2011) og meta líkleg áhrif bóluefnis
gegn 10 hjúpgerðum.
Efniviður og aðferðir: Tekin voru 465 nefkoksýni í 15 leikskólum á
höfuðborgarsvæðinu 12.-28.mars 2012. Forráðamenn svöruðu spum-
ingalista. Efttr ræktun voru pneumókokkamir hjúpgreindir og næmis-
próf var gert á þeim og S. pyogenes.
Niðurstöður: Böm með pneumókokka vom 259 (56%), 23 böm bám
tvær hjúpgerðir og heildarfjöldi stofna var 282. Berahlutfall fór mark-
tækt lækkandi með aldri. Algengasta hjúpgerðin var 6A síðan 23F, 15,
19F og 11. Af þeim stofnum sem ræktuðust var 31 (11%) með minnkað
penisillínnæmi (PNSP). Aldur og sýklalyfjanotkun undangengna 30
daga hafði marktæk áhrif á PNSP. Það ræktuðust 33 (11,7%) fjölónæmir
pneumókokkar. Börn með S. pyogenes voru 31 (6,7%) og voru stofnarnir
næmir fyrir penisillíni og erýþrómýsíni en ónæmi gegn klindamýsíni
var 6,5% eins og fyrir tetrasýklíni. Berahlutfall Haemophihis sp. var 63%
og fór marktækt lækkandi með aldri.
Ályktanir: Berahlutfall pneumókokka var líkt og 2011. Hlutfall PNSP
var svipað og voru marktæk tengsl við sýklalyfjanotkun síðustu daga
líkt og 2011 en að auki voru marktæk tengsl við aldur. Algengasta
hjúpgerðin var 6A og hjúpgerðir 11 og 15 komu nýjar inn en þessar
hjúpgerðir er ekki að finna í bóluefninu. Berahlutfall S. pyogenes var
svipað en berahlutfall Haemophilus sp. var lægra en árið 2009. Halda þarf
rannsóknum áfram til að fylgjast með árangri bóluefnis og fækka alvar-
legum sýkingum af völdum pneumókokka.
70 LÆKNAblaðið 2013/99