Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Page 104

XVI VISINDARAÐSTEFNA Hl
FYLGIRIT 73
V 114 Mat á heilbrigðishegðunarlíkaninu
Rúnar Vilhjálmsson
Eirbergi
runarv@hi.is
Inngangur: Heilbrigðishegðunarlíkanið var upphaflega sett fram af
Pearlin og Aneshensel til að skýra tengsl álags, sálfélagslegra bjarga og
heilbrigðishegðunar. Fáar erlendar rannsóknir hafa metið líkanið sér-
staklega og engin hérlendis. Tilgangur rannsóknarinnar var að leggja
mat á líkanið.
Efniviður og aðferðir: Byggt er á gögnum úr landskönnuninni
Heilbrigði og aðstæður íslendinga I. Könnunin fór fram meðal slembiúr-
taks íslendinga á aldrinum 18-75 ára. Fjöldi svarenda í landskönnuninni
var 1532 og heimtur voru 60%. Álag var metið útfrá ítarlegum lista yfir
langvinna erfiðleika og neikvæða lífsviðburði síðastliðna 12 mánuði.
Sálfélagslegar bjargir voru annars vegar samhjálp, metin með SEQ-
spurningalistanum, og stjómrót, metin með spurningakvarða Pearlin.
Heilbrigðishegðun byggði á 7 atriða kvarða Belloc og Breslow.
Niðurstöður: Álag í formi neikvæðra lífsburða og langvinnra erfið-
leika hafði neikvæð tengsl við heilbrigðishegðun. Aftur á móti hafði
innri stjórnrót jákvæð tengsl við heilbrigðishegðun. Ekki vom marktæk
almenn tengsl milli samhjálpar og heilbrigðishegðunar. Þá var ekki um
marktækt samspil (interaction) að ræða milli sálfélagslegra bjarga og
álagsþátta.
Ályktanir: Niðurstöður studdu einungis að hluta Heilbrigðis-
hegðunarlíkanið. Samhjálp hafði ekki marktæk tengsl við heilbrigðis-
hegðun almennt og ekki komu fram samspilsáhrif milli sálfélagslegra
bjarga og álagsþátta. Þetta bendir til að líkanið geti þurft endurskoðunar
við.
Höfundaskrá erinda
E 170 E 141, E 155 E 132
E 69 E 51 E 1, E 48, E 90
F 7 E 169. E 171

... E51 E 134 ...E 75, E 76, E 77, E 78, E 79
E 97 E 163, E 164
E 23 E 118 E 135
E 164 E 139 E 96
E 51 E 179
E 47 E 18, E28 E 93
E 175 E 35
F. 62 E 161

E 98 E91
E 14, E 97, E 161 E 83
E 149 E 169
E 3 E 100, E 137, E 138
E 58 E 63, E 160, E 165 Eman Hamza E 96
E 69 E 47
E 140 Erla Bjömsdóttir E 144
E 82, E 84 E 9, E 23 Erla Kolbrún Svavarsdóttir E 82, E 84, E 86
E 179 E 136 Erlingur Jóhannsson E 26, E 186
E 47 E 144
E 123 E 62
E 71, E 102 Ethan Moitra E 109
E 144 E 172
E 36, E 179 E 62
E 42, E 43 E 77
E 81 E 129 E 138
E 132 E 69
Amheiður Sigurðardóttir E 148 Brynja Ingadóttir E 83, E 88, E 105 Eyrún Jónsdóttir E 51
A „ t/tt/ínrtrmn E 107 E 23
.... E 7 E 118, E 182 E 49
E 43 E 61, E 65, E 159 E 64, E 72, E 153
E 181 E 80 E 32, E 166
F. 45 F. 133r E 134 E 172 E 2
E 80 E 16
E 92 E 30
E 144 E 62
E 112
E 88, E 105 E 98 E 130
E 9
Ása Bryndís Guðmundsdóttir E 100 Cindy Mari Imai E 36 Giedre Matuliene E 9
E 68 E 9
Ása Vala Þórisdóttir E 3 Courtney Beard E 109 Gísli Einar Ámason E 7
Á 1 J’1 • JílU- E 162 E 31, E 33, E 60, E 119,
E 161 E 119 E 132, E 182, E 183
E 6 Gissur Örlygsson
E6, E 147 E 66 Giuseppe Paglia E 128
E 30 Giuseppe Del Giudice E 101
E 26 Guðbjörg Guðmundsdóttir E 83
E 148 E 45, E 50 Guðbjörg Jónsdóttir E 37
.. E91 E 67 Guðlaug Björnsdóttir E 131
E 68 E 46
E 83 E 184
E 73 E 48
E 178 E 169
E 122 E 165
E 37, E 41 E 139
Beniamin Wizel E96 Eibert R. Heerdink E 92 Guðmundur Klemenzson E 157
104 LÆKNAblaðið 2013/99