Frjáls verslun - 01.10.2006, Page 20

20 F R J Á L S V E R S L U N • 1 0 . T B L . 2 0 0 6
FORSÍÐUGREIN
A
ukin umsvif íslenskra fjárfesta erlendis
hefur vakið mikla athygli í fjármálageir-
anum og í fjölmiðlum, sérstaklega í Dan-
mörku og á Bretlandi, þar sem hvað mest
hefur verið fjárfest og Íslendingar hafa
verið áberandi í sínum fjárfestingum. Spurt hefur verið
hvernig fyrirtæki sem koma frá svo litlu hagkerfi ráði
við svo stórar fjárfestingar. Hver er hvatinn að baki
þessum fjárfestingum og hvaðan koma peningarnir?
Markmið þessarar greinar er að draga fram þau
megineinkenni sem eru á fjárfestingum Íslendinga
erlendis og skýra frá því helsta sem einkennir þessar
fjárfestingar. Falla þær undir þau viðmið og þær kenn-
ingar sem settar hafa verið fram innan alþjóðaviðskipta
eða má sjá einhver ný einkenni sem ekki hafa sést
áður? Ennfremur er vert að spyrja hvort hér sé eitthvað
óeðlilegt á ferðinni.
Alþjóðavæðing fyrirtækja hefur mikið verið rann-
sökuð innan alþjóðaviðskipta síðustu áratugina.
Löngum hefur verið litið á alþjóðavæðingu sem stíg-
andi ferli sem á sér stað á tiltölulega löngum tíma og
gerist í ákveðnum þrepum. Nýlegar rannsóknir hafa
hins vegar leitt í ljós að alþjóðavæðing í dag er iðulega
hröð. Fyrirtæki hlaupa gjarnan yfir mörg skref sem
áður voru talin nauðsynleg og sækja á erlenda markaði
skömmu eftir stofnun.
Alþjóðavæðing íslenskra fyrirtækja er áhugavert
rannsóknarefni. Það er þrennt sem vert er að nefna:
1) Smæð hagkerfisins, sem er eitt hið minnsta innan
OECD landanna.
2) Þær miklu breytingar sem orðið hafa á íslensku
hagkerfi.
3) Sá mikli kraftur og hraði sem einkennt hefur beinar
erlendar fjárfestingar Íslendinga frá árinu 2000.
Íslenski markaðurinn er lítill, of lítill fyrir mörg
íslensk fyrirtæki og því hafa sum þeirra keypt fyrirtæki
af svipuðum toga erlendis í þeim tilgangi að stuðla að
áframhaldandi vexti.
„Smám saman fóru skjálftarnir að verða sýnilegri og þættir í
umhverfinu urðu þess valdandi að gosið hófst árið 1999. Þetta
var lítið í upphafi en smám saman jókst það og ekki sér fyrir
endann á því ennþá. Hraunið sem gosið hefur leitt af sér hefur
breytt landslaginu svo um munar og þannig að eftir hefur verið
tekið bæði á innlendum og erlendum vettvangi.“
Ekkert óeðlilegt við fjár-
festingar Íslendinga erlendis
TEXTI: ÁSTA DÍS ÓLADÓTTIR
Erlendar fjárfestingar Íslendinga eru á svipuðu róli og hjá Bretum,
Dönum og Svíum sé horft til erlendra fjárfestinga sem hlutfalls af
vergri landsframleiðslu.
GOSIÐ HÓFST ÁRIÐ 1999
LJ
Ó
S
M
Y
N
D
: M
B
LO
R
G
U
N
B
LA
Ð
IÐ
/
R
A
X