Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Qupperneq 18

8
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
uðu korti. Jón Dúason heldur því síðarnefnda fram og færir fyrir
því nokkur rök, en ekkert verður fullsannað um það mál.
Þótt Sigurður næði ekki háum aldri, átti hann næsta afkasta-
mikinn og fjölþættan rithöfundarferil að baki, er hann féll frá. En
skapanornirnar gerðu ekki endasleppt við hann, því ekki aðeins
týndi hann sínu lífi voveiflega, heldur hafa og rit hans týnzt hvert
af öðru, og svo var loks komið eftir Kaupmannahafnarbrunann
1728, að allt það, er hann hafði skrifað, var glatað, nema kvæðið í
Brevis Commentarius. Þó er vitað, að af sumum rita hans voru eitt
sinn til nokkur afrit, en það kom fyrir ekki. Hefði prentsmiðja fund-
izt í Skálholti á hans dögum, eru líkur til að öðruvísi hefði farið.
Um latínukveðskap Sigurðar er vitað, að hann setti í latnesk ljóð
ágrip af Samúelsbókunum og tileinkaði þau Arngrími lærða. Þessi
kvæði hafa liklega verið prentuð í Kaupmannahöfn 1793 en eru
nú með öllu glötuð. Þá er og vitað, að hann hefur eftir sig látið
þrjú rit vísindalegs efnis. Eitt þeirra er ritgerð urn íslenzka tungu,
Tractatus de recta lingvœ Islandicœ scriptione. Þetta rit sendi hann
H. P. Resen, þeim er áður var getið, og brann það með bókasafni
P. H. Resens, sonar hans, 1728. Annað rit Sigurðar fjallaði um álfa.
Víst er, að þetta rit eða afrit af því var í vörzlum Þórðar biskups
Þorlákssonar, er hann dvaldi í Höfn 1669, og þykir mér ekki ólík-
legt, að það eintak hafi týnzt, er Þórður var á heimleið. Skozkir
sjóræningjar hertóku skip það, sem hann fór með, og hann týndi
í því sambandi ýmsum ritum. Hvað staðið hafi í álfariti Sigurðar
er ókunnugt. Páll Vídalín skrifar, að Sigurður hafi í því „hnekkt
heimsku almúgans um þetta huldufólk“. Aðrir segja, að hann hafi
skrifað með álfafólki. Mögulegt er, að ritlingur Gísla rektors Vig-
fússonar um drauga og svipi sé að einhverju leyti soðinn upp úr
riti Sigurðar.
Eins og áður var á drepið, virðast margir hafa sett hinn undar-
lega dauðdaga Sigurðar í samband við álfarit hans. Hér kemur og
að minni hyggju annað atriði til greina. Sigurður átti ætt að rekja
til Eyjólfs mókolls. En Mókollsætt var talin vera komin frá álfum.
Þjóðsaga um Mókoll álf finnst í safni Jóns Árnasonar. Gísli biskup
Oddsson, sem fæddur var skömmu fyrir dauða Sigurðar, segir í riti
sínu De mirabilibus Islandiœ (Um undur Islands) að „báðar ættir