Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Blaðsíða 99

UMSAGNIR UM BÆKUR
89
á Au í magurri fjörð, en sjaldgæf. Hvaða heimildir hefur höf. fyrir þessum
fréttum, sem við minni spámennirnir höfum ekki? — Betula coriacea er prent-
uð með letri innlendra tegunda, en er ekki tölusett eins og aðrar tegundir.
Höf. er heldur ekki viss um að geta þekkt hana, en segir hana vera hér á
landi „að því er bezt verður séð á eintökum í grasasöfnum á Norðurlöndum.1'
Nafnagiftir
Og allt fær þetta íslenzk nöfn hjá höf., allt sem kemur til greina, já, þó það
geri það ekki (t. d. Epilobium montanum og Moneses), svo að maður nú ekki
tali um alla fíflana! Allt fær nafn, nema hvað Bromus arvensis og B. secalinus
verða að láta sér nægja sama ísl. nafnið: rúgfaxgresi. Heldur óskáldlega tekst
þó höf. stundum með nafnagiftirnar, t. d. þegar hann verður að leita til innri
líffæra heilagrar Guðsmóður, sbr. maríukirtill og silfurmaríukirtill (bls. 182).
Annars eru flest nöfnin þýdd úr norskum nöfnum eða staðanöfn að heiman,
og sum eru óþjá), t. d. hafnaaronsvöndur.
Góðum nöfnum eins og holurt, skollareipi og mývatnsdrottningu sleppir höf.
alveg. Mcrgum gömlum nöfnum, hvort sem þau standa í Flóru Islands eða
ekki, kastar hann bara burt og skírir plönturnar nýjum nöfnum. Slíkt er alveg
ó’eyfilegt, séð frá vísindalegu sjónarmiði. Sem dæmi má nefna „hafrar“, sem
heÍLr að réttu lagi hafri (Flóra Islands bls. 66) og „sérbýlisstör“ (bls. 88),
sem heitir tvíbýlisst’Jr (Flóra Islands bls. 35). Hinna réttu nafna er ekki að
neinu getið. Verra er þó þegar höf. flytur nafnið af einni tegund yfir á aðra,
ekki sízt þar eð hann segir örsjaldan til um eldri latnesk nöfn (synonym).
Getur slíkur nafnaflutningur valdið mesta ruglingi, t. d. Scirpus uniglumis,
sem höf. kallar „vatnsrál", en svo hét S. palustris áður. — Draba incana kallar
liöf. „loðvorblóm" (á norsku Lodnerublom), en hún heitir í Flóru íslands
grávorblóm, en það hefur höf. flutt yfir á D. cinerea (á norsku Grárublom).
Hvers vegna höf. vill skíra íslenzkar plör.tur norskum nöfnum er mér ráðgáta.
Latnesku nöfnin cru einmitt höfð samræmisins vegna, en um innlendu nöfnin
gegnir allt öðru máli.
Staerð plantnanna
Það, sem höf. hefur aðallega bætt við lýsingarnar frá eigin brjósti, eru
athugasemdir um það, hvort p'antan sé stór eða lítil (sbr. liðfætlurnar bls. 34:
lítil, smávaxin, örlítil), enda er það lítill vandi, þegar alls staðar eru hæðar-
tölurnar, sem teknar eru úr bók Gröntveds. Ég hef lítið gert að því að skoða
þessar tölur, en ekki þarf maður að leita lengi áður en vitleysumar koma.
Höf. getur þess, að Cardaminopsis (bls. 161) sé „lítil jurt“, en hann skýrir
sjálfur frá því, að hún geti orðið 35 sm og hefur hann það frá Gröntved. Það
er alls ekki svo lítil jurt á íslenzkan mælikvarða. Hvað skyldi höf. þá finnast