Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Page 62

52
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ur vill éta, er þeim bændum, sem búa utan hinna svonefndu verð-
jöfnunarsvæða, blátt áfram gjört ókleift að framleiða smjör til sölu.*
Bændur utan verðjöfnunarsvæðanna eru því blátt áfram píndir
til þess að framleiða kjöt, hvort sem þeim er það ljúft eða leitt, oft
við hin erfiðustu skilyrði. Svo greiðir ríkið milljónir króna í upp-
bætur á þetta kjöt. Síðan er ef til vill nokkrum hluta þess fleygt. A
sama tíma er ónotaður markaður fyrir mjólkurafurðir í stórum stíl.
Þennan markað er bændum meinað að hagnýta sér, sökum úreltrar
löggjafar og fáránlegra opinberra aðgerða.
Það er orðin brýn og aðkallandi nauðsyn að breyta um fram-
leiðsluhætti á allstórum svæðum, draga mikið úr sauðfjárrækt og
auka nautgriparækl.
Að því hníga a. m. k. þrenn rök:
1. Það er ónotaður mikill markaður fyrir mjólk og mjólkuraf-
urðir.
2. Sauðfjársjúkdómar torvelda, eins og sakir standa, sauðfjár-
rækt víða um land.
3. Kjöt það, sem við flytjum út, er enn sem komið er ekki sam-
keppnishæf vara.
En hvernig á þá að koma því fyrir, að framleiðslan lagi sig sem
bezt eftir markaðinum á hverjum tíma?
Trúlega myndi þetta lagast nokkuð af sjálfu sér, svo fremi að
verðhlutföllum yrði ofurlítið hnikað til þannig, að verð yrði hlut-
fallslega hæst á hverjum tíma á þeirri vörutegund, sem mest eftir-
spurnin væri eftir. Eða fara með öðrum orðum nákvæmlega öfugt
að við það, sem nú er, þegar verðið er haft hlutfallslega hæst á þeirri
vörutegund, sem minnst eftirspurn er eftir og svo öfugt.
En ef þetta reyndist ekki einhlítt, væri reynandi að úthluta bænd-
um nokkurs konar sölu- og framleiðsluleyfum.
Kæmu þar tvö sjónarmið til greina:
1. Heildarþörf neytenda fyrir landbúnaðarvörur.
2. Vörumagn það, sem hver hóndi gæti framleitt og þyrfti að
framleiða til þess að afkoma hans yrði tryggð.
Framkvæmdir mætti hugsa sér eitthvað á þessa leið:
Gerð yrði áætlun um það af sérfróðum mönnum, hve miklu inn-
* í ráð'herratíð Vilhjálms Þór.