Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Page 108

98
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Eitt dæmi enn, sem fellur um sjálft sig, eins og meirihluti þeirra, sem eftir
er. Guðni Guðjónsson grípur lykilinn að Galeopsis svona eins og af hend-
ingu(?) sem dæmi „um óvandvirkni við aðgreiningu tegunda“. Hann veit vel,
að bókin er ekki gerð til að gefa neinar tæmandi lýsingar á neinni tegund,
heldur aðeins til að vera fólki til aðstoðar við aðgreiningu tegunda. Ilann
veit líka vel, að G. Tetrahit og G. speciosa geta verið svo líkar, að viðvaningar
eiga ekki auðvelt með að greina þær sundur, og það er tiltölulega auðvelt að
skilja þær báðar frá G. Ladanum, þótt ekkert annað en það, sem stendur í
lyklinum, sé nefnt á nafn. Guðni veit líka sjálfur, að það er þvaðrið eitt, þegar
hann fullyrðir, að ég þekki ekki þessar tegundir sjálfur, en hann ætti ekki að
vera að dæma mig út frá sjálfum sér. Honum er kunnugt um, að aðalkennari
minn í erfðafræði hefur athugað þessar jurtir árum saman, og hann ræktaði
þær við hlið minna súrutegunda öll árin, sem ég dvaldist í Svalöv, svo að eflaust
hef ég séð þær hundraðfalt oftar en gagnrýnandinn. Annars er lengi hægt að
deila um, hve langar og nákvæmar lýsingar á tegundum eiga að vera, og þykir
sitt hverjum. Linné lýsir til dæmis öllum jurtum mjög stutt, en sumir grasa-
fræðingar síðari tíma hafa lýst hverri tegund á nokkrum blaðsíðum. En aðal-
atriðið er, að hægt sé að komast að ákveðinni niðurstöðu með aðstoð bókar-
innar, og það er hægt, ef farið er með mína bók af áhuga, en ekki illgirni, og
öryggi fæst um leið og myndirnar eru athugaðar nánar.
Það fellur líka undir það, sem hægt er að deila um, þegar Guðni gerir
athugasemdir við, að ég skuli hafa sett reiðingsgrasið í sérstaka ætt, en ekki
stælt meðferð Stefáns Stefánssonar á því. En þótt það líti út fyrir, að ég sé
faðir þessarar ættar, ef trúa má orðum Guðna, þá er þetta rangt. Eg fór þarna
bara eftir færustu nútíma grasafræðingum, sem þó hafa gleymt að spyrja gagn-
rýnandann ráða, og ættarlýsingin er þýdd beint úr einni þeirra bóka, sem fyrst
birtu ættina sérstaka og gerðu sig seka um þennan glæp gegn grasavísindum
Guðna Guðjónssonar. Sá maður hafði áreiðanlega aldrei séð Flóru Islands
eftir Stefán Stefánsson og því ekki getað „stolið“ úr þeirri bók. En kannski
hefur Stefán skólameistari séð lykla hans og hrifizt af þeim eins og ég?
Guðni Guðjónsson fræðir lesendur sína á því, að „eitt aðalmarkmið" mitt
sé „að athuga krómósómtölur allra íslenzkra tegunda og afbrigða". Hvaðan
tekur hann þessa fullyrðingu og hvað kemur hún þessu máli við? Það getur
vel verið, ef mér endist tími til, að ég athugi þessa hluti, en mitt aðalmarkmið
er ekki slíkar fræðilegar athuganir, heldur hagnýtar rannsóknir í þágu land-
búnaðarins. Og þótt Guðni setjist á háan hest og reyni að láta líta svo
út sem ég viti ekki, að ef munur er á „krómósómtölu“ tveggja jurta, geti „í
flestum tilfellum" verið „sjáanlegur mismunur á útliti" þeirra, er það vísvit-
andi gert til að blása upp ryki. Guðni veit mjög vel, að mér er miklu kunnara
um þetta en honum, þar eð doktorsritgerð mín og margar aðrar greinar mínar
fjalla einmitt um þetta efni. Og honum er líka mjög vel kunnugt um, að ég
hef allra manna bezta aðstöðu og þekkingu til að geta haft grun um, hjá
hvaða tegundum er sennilegt, að munur sé á „krómósómtölunni" hér og er-