Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Page 114

104
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
fundið murg hinna nýju nafna í Færeyjaflóru Rasmussens, hefði hann séð
hana, og þólt hann hallmæli mér fyrir að fara í mál nágrannaþjóðanna til að
finna nöfn á jurtum, sem áður liafa verið nafnlausar á Islandi, myndu flestir
aðrir hafa fett fingur úl í það, ef ég hefði ekkert tillit tekið til þeirra.
En engar þessara athugasemda eru runnar undan rifjum Guðna sjálfs, því
að ég heyrði þær löngu áður en hann kom heim hjá fólki, sem heldur vill taka
upp dönsk jurtanöfn nær óbreytt fyrir sömu tegundir slæðinga. Og þá er það
í lagi að notfæra sér nágrannamálin!
Um tölusctningu tegundanna, sem er „notuð að engu“, vísa ég á „Flóru ís-
Iands“ sem fyrirmynd, og ekki hefur Guðni neitt að athuga við það þar. En
að ekki eru sett latnesk tegundaheiti í nafnalistum aftast, er gert í sparnaðar-
skyni, cins og í öllum erlendum hókum af sama tagi. Annað mál er það, að
ég er sammá’a Guðna um, að slíkir listar eru þægilegir með afbrigðum.
í stað „fræðiorðasafns" setti ég íðorðakaflann fremst í bókina, og er ekki
í ncinum vafa um, að það er margfallt betra en hitt, enda svipar þessu meir
til nýtízku hóka erlendra um sama efni en gömlu listarnir gera. Þótt Guðni
hafi farið yfir erlendar flórur, lítur ekki út fyrir, að hann hafi tekið eftir því,
að þar eru ýmist svipaðir kaflar og minn eða þá örstuttar skýringar á allra
helztu íðorðunum. En hann hefði víst helzt óskað, að ég tæki hinn langa og
ítarlega lista upp úr „Flóru Islands", svo að hann gæti ráðizt að mér fyrir það
líka?
Þegar fólk fer að nota „íslenzkar jurtir“ næsta sumar, er ég ekki í neinum
vafa um, að jafnvel almúgamenn algerlega ókunnir grasafræði munu komast
að raun um, að hókin er gott hjálpartæki til að kynnast íslenzkum jurtum,
þrátt fyrir nokkra galla hennar og hinn harða sleggjudóm Guðna og nóta hans.
Og ég efast ekki um, að þeim mun þá þykja dómur Guðna í meira lagi ein-
hliða, og útúrsnúningar, rangfærslur og illkvittnislegar aðdróttanir hans nei-
kvæðari fyrir höfund greinarinnar en fyrir bókina, sem ráðizt var á. Ég hefði
ekkert furðað mig á þessu ljóta orðbragði öllu, ef greinarhöfundur hefði
verið íslenzkur stjórnmálamaður af verra taginu eða óprúttinn stráklingur, en
fyrst maður með meistaraprófi í náttúrufræði og þrettán ára háskólanám að
baki setur nafn sitt undir skrifin, liggur í augum uppi, að mikið er talið vera
í húfi. Ég trúi því ekki, að þessi grein sé skrifuð af ást á íslenzkri náttúru-
fræði og alþýðufræðslu um har.a. En ég er ekki gæddur þeim hæfileikum leyni-
lögreglumannsins, að ég vilji gera mér far um að leiða í ljós, hvers vegna jafn
lærður maður finnur „köllun“ hjá sér til að semja svo hlutdrægan dóm.
Þótt Guðni segi það hvergi beinlínis, er þó undirtónninn allur svo í grein-
inni, að augljóst er, að hann óttast, að ég hafi eytt kröftum mínum í samningu
þessarar bókar einkum og eingöngu til að spilla fyrir hinni nýju útgáfu af
„Flóru Islands". Ef þessi trú hans og sumra annarra væri á rökum byggð, er
ef til vill hægl að segja, að það eilt sé nóg til að aísaka, hvernig veitzt er
að mér persónulega í liinum svokallaða ritdómi. En þetta er bara skakkt, og í
rauninni er helher barnaskpur að halda, að íslenzkur grasafræðingur með