Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Síða 42

Tímarit Máls og menningar
ast? Og hver voru svo þessi Ijóð sem
leystu gamla fjötra og kvikuðu eins
og öldulíf við strönd eða settust eins
og fuglar í græna móa og greinar
trjánna? Þetta eru einhver þau ein-
földustu ljóð sem hugsazt getur, svo
einföld að við höfum í rauninni aldrei
getað sætt okkur við þau, einlægt ver-
ið að finna eitthvað að þeim, bæði
efni þeirra og formi, fundizt þau á
einhvern hátt létt og lítilvæg, laus í
sniðum og flögrandi. Hvar var hér að
finna arnsúg og flug Einars Benedikts-
sonar, andagift Matthíasar, vizku
Stephans G., þýðleika Þorsteins,
kjarnyrði Bjarna eða Gríms, málfeg-
urð og dýpt Jónasar Hallgrímssonar?
En engu að síður hafði Davíð eitt-
hvað sem engum þeirra var gefið,
einmitt hinn skilyrðislausa einfald-
leik, einhverja birtu, einhvern blik-
andi leik, svo að hvað sem hefur mátt
finna ljóðum hans til foráttu, var vald
þeirra yfir hugum okkar jafn óbrigð-
ult, og þau flugu inn í hvers manns
hjarta, og komu með æskuna og end-
urlausnina með sér.
Seztu héma hjá mér
systir mín góð.
Með þessu fyrsta Ijóði í Svörtum
fjöðrum var sleginn nýr tónn í bók-
menntunum og hringt inn nýjum tíma
í íslenzkri ljóðlist. Og þessi tónn, svo
nýr sem hann var, lét um leið eitthvað
svo kunnuglega í eyrum að hann
smaug á augabragði inn að hjarta-
rótum, eins og hann hefði alltaf átt
þar heima og var að vísu þaðan kom-
inn, úr djúpi þjóðlífsins: þetta var í
rauninni tónn þjóðvísunnar, hinn ei-
lífi einfaldi tónn, hverju sinni auð-
sær þegar hann er fundinn, en vand-
fundnari en allir aðrir:
Breiddu svörtu vængina þína,
vetrarnóttin mín,
yfir okkur sjúku
og syndugu bömin þín.
Breiddu nú, hljóða vetramótt,
vængina yfir mig.
Nú á ég enga aðra
unnustu en þig.
Ferill þessa tóns er auðveldara að
rekja en flestra annarra í kvæðum
Davíðs. Hann átti ekki langt að sækj a
hann, og hafði sannarlega hlerað eftir
honum frá bernsku. Móðurbróðir
hans var Ólafur Davíðsson þjóð-
sagnaf ræðingur, samstarfsmaður J óns
Arnasonar er safnaði og gaf út Þjóð-
sögurnar, og þeir saman Islenzkar
gátur, skemmtanir, vikivaka og þulur.
Davíð hafði drukkið í sig þessi fræði.
ísalög höfðu legið í aldir yfir þessum
lindum íslenzkrar listar sem öðrum.
Þessir fjársjóðir voru vanræktir og
fyrirlitnir, rímur og sálmar hlóðust
yfir þá eins og fannkynngi. En úti í
löndum höfðu einmitt með róman-
tísku stefnunni, sem rann ókunn fram
hjá garði hér á landi, þjóðkvæði, æf-
intýri og þjóðsögur orðið uppsprettu-
lindir frjósamasta kveðskapar. Ognú
seint og um síðir urðu þjóðkvæðin
og þjóðsögur einnig til að örva ís-
32