Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Blaðsíða 44

Tímarit Máls og menningar
Ég komst svo að orði að aldir væru
liSnar frá því Svartar fjaSrir komu
út, en fram á þessa öld, fram á
bernskudaga DavíSs Stefánssonar lá
fortíSin eins og samfelld breiSa upp
aS fj örusteinum, íslands þúsund ár
hvíldu óbreytt uppi viS ströndina.
DavíS hefur sjálfur brugSiS upp ó-
gleymanlegri mynd af sér heima í
Fagraskógi í grein sem nefnist í
haustblíSunni í Mæltu máli er út kom
áriS sem leiS. Eins og margsinnis á
efri árum er hann einn á gangi og nýt-
ur fegurSar lands og sjávar og veSur-
blíSunnar og rifjar upp bernskudaga
sína og lífshætti þeirra tíma, og manni
finnst kyrrSin verSa alger og tíminn
stöSvast. Fagriskógur, þar sem DavíS
ólst upp og var raunar skráSur heim-
ilismaSur alla ævi, stendur á sjávar-
bakka út meS EyjafirSi vestanverS-
um undir Kötlufjalli eSa Sólfjöllum.
Af hlaSinu í Fagraskógi sést fjörSur-
inn og „vel má heyra brimniSinn
heim á varinhelluna" og þegar komiS
er nógu hátt upp í hlíSina blasir viS
sjónum allur EyjafjörSur „frá innstu
leirum út í hafsauga“. SkáldiS röltir
upp túniS, upp á gamla kvíabóliS og
sér marka fyrir götutroSningum til
fjalla, þaS var gamla smalagatan
hans. Minningarnar streyma í hugann
og fortíSin rís fyrir augum: vinnan
viS sláttinn meS orfi og ljá, sjóbúS-
irnar og bátanaustin, byggingar gerS-
ar úr torfi og grjóti, óþiljaSar, grasi
grónar utanvert, sjóróSramir út á
fjörSinn,en faSir DavíSs átti tvo báta,
sexæring og fjórróiS far, og DavíS
stundaSi á skólaárum sínum sj óróSra
í firSinum tvö sumur. Fjaran meS öllu
semþangaS rekur af úthafinu er börn-
unum efniviSur í æfintýr og í skipin
sem þau tálga sér og sigla á í hug-
anum út í löndin. Hákarlamennirnir,
er héldu til skipa sinna í marzmán-
uSi, koma viS á Fagraskógsvík á leiS
út á opiS haf. Starsýnt varS á gufu-
skipin, þegar þau ösluSu inn og út
fjörSinn. „Erlendir menn stýrSu þess-
um skipum, enda var þaS trú almenn-
ings á bernskuárum mínum“, segir
DavíS, „aS þaS væri ofvaxiS íslenzk-
um manni aS sigla skipi milli landa“.
Þessi skip lét hann sig litlu skipta:
seglskipin voru eftirlæti hans. „Þau
fundust mér í mestu samræmi við
fj örðinn og allt umhverfið. Þau voru
í mínum augum lifandi verur í ætt
við fuglana", segir hann. Og þegar
DavíS dregur upp þessar myndir, eru
þær ekki aðeins úr bernskuhans,held-
ur eins og lífinu hafði veriS lifað á
íslandi frá alda öðli, viS sjáum inn
í fortíðina og sú kyrrS sem hér er
yfir landinu og hug skáldsins er eins
og veriS hafði í árdaga og alla tíma
frá því er land byggðist. ViS eigum
líka afbragðs mynd til samanburðar
frá þessum árum í fslenzkum aðli og
Ofvitanum eftir Þórberg.
En engu aS síður: þaS var ný öld
aS ganga í garS, 20. öldin var hafin,
og meS henni hafa komiS þessar um-
34