Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Blaðsíða 61

þeir í hverju máli og á öllum sviðum
mætt hinu spillta valdi sem ráðandi
er.
Hingað til hefur negrunum ekki
verið eiginlegt að hugsa til þess að ná
pólitískum völdum. í stað þess hafa
þeir stutt hvíta stjórnmálamenn til
valda og þrýst síðan á þá til að fá rétt-
indakröfum negranna framgengt. Nú
er negrunum í Suðurríkjunum orðið
lj óst, að þeim ber að efla svarta menn
til valda. Þetta er hvítum Suðurríkja-
mönnum einnig ljóst, enda hafa þeir
opinberlega látið í ljós ótta sinn um
að sú verði afleiðing þess að negr-
arnir fá kosningarrétt.
Baráttan fyrir pólitísku valdi negr-
anna er byltingarkennd í eðli sínu
vegna þess að hún er, gagnstætt því
sem er um valdabaráttu hvítra manna,
lokaáfanginn í þrotlausri baráttu
fyrir mannréttindum. Auk þess kem-
ur hún til sögunnar á þeim tíma í
sögu Bandaríkjanna þegar baráttan
fyrir heilbrigðum mannlegum sam-
skiptum er orðin miklu brýnni en
baráttan fyrir efnalegum gæðum. Hið
sorglega er að allir Ameríkumenn
skuli ekki gera sér þetta lj óst og sam-
einast í þessari baráttu. En það sem
gerir þessa baráttu byltingarkennda í
eðli sínu er einmitt sú staðreynd að
flestir hvítir Ameríkumenn viður-
kenna hana ekki, heldur snúast gegn
henni.
Bandarísk bylting II
Byltingin í Bandaríkjunum
Sérhver félagsmálahreyfing hefst
með það markmið fyrir augum að
afla einhvers réttar sem einhverjum
hefur áður verið neitað um. Stundum
fæst einhver hluti þessara réttinda án
þess að breyting verði á ríkjandi
þj óðfélagskerfi í landinu. Þegar það
gerist er hreyfingin ekki byltingar-
kennd í eðli sínu, jafnvel þó að henni
hafi tekizt að koma á félagslegum
breytingum. CIO var þesskonar
hreyfing. í annan tíma nær hreyfing-
in ekki þeim rétti sem hún sækist eft-
ir nema með því að taka ríkisvaldið
í sínar hendur og koma á algerlega
nýju skipulagi. Þegar það gerist verð-
ur bylting.
Mjög fáar byltingar hefjast sem
meðvituð tilraun til þess að ná völd-
um. Engin bylting hefur nokkru sinni
hafizt svo að allir í landinu væru
sammála um markmið hennar. Bylt-
ing er árekstrar milli tiltekinna hópa
eða stétta þjóðarinnar, bæði hug-
myndafræðilegir og efnislegir, og
venjulega eru það aðgerðir gagnbylt-
ingarmanna sem magna fram bylting-
una og ljá henni aukinn kraft. Stund-
um er byltingin blóðug, stundum
friðsöm. Stundum gera byltingar-
mennimir sér grein fyrir afleiðing-
um gerða sinna, stundum ekki.
Það er aldrei hægt að segja fyrir
hver muni og hver muni ekki hleypa
af stað byltingu. Grundvöllur fyrir
51