Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1983, Side 114

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1983, Side 114
Tímarit Máls og menningar veruleika hafi nokkurn tímann verið náð. Grátandi innra með sér leikur hún trúð í veislunni „án þess að vita hvers vegna“, og lætur fólkið „þau“ hlæja. Uppreisnin verður einnig „án þess að vita hvers vegna", og eins og í fleiri ljóðum bókarinnar kemur hún fram í þögn og flótta. Svipað misræmi athafna og skynjunar má sjá í ljóðinu „Doddi“, því eina í bókinni sem beinlínis er ort í orðastað karlmanns: Eg vil ekki trúa því að ég hafi gert þetta barði ég hana virkilega barði ég hana ég get ekki trúað því að ég hafi gert þetta ég elska hana Doddi skilur ekki gerðir sínar sem að hans mati eru algerlega andstæðar til- finningum hans, og í rauninni kemur hann fram í ljóðinu sem tvær persónur. Það er engin tilviljun að þetta frumlega og um leið átakanlega (og íroníska) ást- arljóð er ort af konu. Skipt sjálfsvitund er ríkjandi einkenni á bókmenntum kvenna, þar sem hún birtist í ýmsum myndum, m. a. í því að persónunni er hreinlega skipt í tvennt. I ljóðabók Nínu Bjarkar má á táknrænan hátt sjá þetta í ljóðunum um Lillu og Jónu, sem eru ósættanlegar en alltaf saman. Vandamál beggja má rekja til kvenhlutverksins, þar sem óhamingja annarrar stafar af því að hún á börn og hinnar af því að hún á engin. Þessar tvær konur eru alltaf að rífast og jafnvel slást, og það eina sem getur sætt þær eru deyfandi lyf, útþurrk- un sjálfsvitundarinnar. Eða eins og segir í einu ljóðanna um þær: að næsta dag sátu Jóna og Lilla báðar og prjónuðu með undirfurðulegan sæluljóma í augum Þögn Það kemur hvað eftir annað fram í ljóðum bókarinnar, að orðin tilheyra ytri veruleika, eru ófær um að tjá innra líf, og við þeim er því aðeins hægt að bregðast með þögn. Skýrast birtist þetta í ljóðunum um Heiðu, sem beinlínis neitar að tala. Þetta er einnig viðfangsefni ljóðanna tveggja um Onnu. I ljóðinu „Anna“ gerir Anna margar atrennur að orðunum, þar sem hún reynir að skilgreina sjálfa sig í afstöðu við aðra, en hún gefst upp og ljóðið endar á púnktalínu, sem sagt á þögn: Fyrirgefið þið að ég skuli ef ég hef að vera að vera svona eins og ég I þessu ljóði koma þagnirnar fram í sjálfu forminu, sem þannig er látið bera uppi efnið. Svipaðri aðferð er beitt í „Utskýringar Onnu“: Hefði átt að segja eitthvað annað þá hefði hún ekki orðið svona á svipinn hefði átt að segja eitthvað annað þá hefði hann ekki móðgast þá hefði hún ekki farið að gráta þá hefði hann ekki öskrað að henni 344
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.