Tímarit Máls og menningar - 01.12.1988, Side 91

Zsigmond Móricz
Tvær sögur
SJÖ AURAR
Mikil guðsmildi var það að fátæku fólki skyldi leyfast að hlæja.
Þannig berst ekki aðeins grátur og gnístran tanna úr kofanum, held-
ur líka oft á tíðum hjartanlegur hlátur. Reyndar er sagt að oft hlæi sá
aumi þegar honum býr grátur í hug.
Eg þekki þetta af eigin raun. Kynslóð föður míns var sá ættliður
Soós-fjölskyldunnar sem hvað harðast varð fyrir barðinu á fátækt-
inni. Faðir minn var bara daglaunamaður á vélaverkstæði en barm-
aði sér samt aldrei - ekki frekar en aðrir. Þó hafði hann fyllstu
ástæðu til þess.
Og þó mun ég aldrei skemmta mér jafn konunglega um ævina og
þessi fáu ár sem ég dvaldi í föðurhúsum. Hvað ætti líka að gleðja
mig fyrst horfinn er rjóður og glettinn vangi móður minnar sem gat
hlegið svo mikið að tárin runnu niður kinnarnar og tekið slík and-
köf að hún ætlaði að kafna. . .
Og sjálf hló hún aldrei meira en daginn sem við leituðum að aur-
unum sjö. Það gekk ekki með öllu þrautalaust en hafðist að lokum.
Þrjá fundum við í saumavélarskúffunni, einn í skenkinum. . . hina
áttum við í meira basli með að finna.
Þrjá fyrstu einseyringana fann mamma sjálf. Hún hélt meira að
segja að hún myndi finna fleiri í saumavélinni, því þegar hún saum-
aði fyrir aðra var hún vön að láta peningana í skúffuna. Hirsla þessi
var mér óþrjótandi gullnáma; það þurfti ekki annað en teygja sig of-
an í hana og um leið var kynjaborðið mitt hlaðið.
Eg rak líka upp stór augu þegar mamma sagði alveg undrandi eftir
að bafa tínt upp úr henni nál, fingurbjörg, skæri, þráðarspotta,
tvinna og tölur, og dreift úr því öllu:
- Þeir hafa falið sig.
- Hverjir þá?
481