Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 65

Loksins hittum við á réttu myndina. Við
kaupum hana ekki með afborgunum. Það er
ekki okkar máti að skulda. Við bara kaupum
og borgum og förum heim og hengjum hana
á vegginn, einmitt á staðinn þar sem stóra
ljósmyndin hékk áður af ömmu og afa. Hún
skildi eftir dökkan blett á veggnum og ágætt
að láta málverkið hylja hann þangað til við
förum að mála íbúðina með vorinu.
Svo hugsum við ekki meira um það. Ef
einhver kemur og spyr:
Af hverju keyptuð þið endilega þessa
mynd? Þá svörum við hálft í gamni og
alvöru:
Vegna rammans. Hann er það eina sem
við skiljum.
Fólk yppir öxlum, enda sér það ekkert
sérstakt við rammann eða að við séum orðin
sérstaklega skrítin.
Sem betur fer er hægt að sitja í rólegheit-
um undir myndinni. Við völdum til að byrja
með mynd sem er ekki í truflandi litum.
Þessi hefur engin slík áhrif. Þess vegna er
hægt að sitja rólegur undir henni og segja
frá síðasta ferðalaginu til útlanda, hvað hót-
elið hafí verið fínt, sjónvarp í hverju her-
bergi og maturinn í toppgæðaflokki. En
fólki fínnst ekkert vera orðið ódýrara að
versla þar en heima, er sagt með vissri
þjóðarrembu, en bætt við: Nema fyrir jólin;
því þar eru útsölumar fyrir þau en ekki eftir
nýár, eins og hér.
Loksins þegar gestirnir eru farnir sitjum
við fyrir framan myndina mettuð af lýsing-
um á erlendum verslunarhöllum. Það er
kannski vegna þess hvað við verðum þreytt
meðan á heimsóknum stendur að hugurinn
hvarflar að myndinni og við horfum oft á
hana yfir sófanum þar sem gestimir sitja, en
við í óþægilegu stólunum á móti og hljótum
því óhjákvæmilega að sjá hana. Það fer
jafnvel að renna upp fyrir okkur ljós hvað
varðar efni hennar, gerð og innihald.
Sláum því föstu að myndin sem hér er til
umræðu hafi vakið smám saman einhverja
hugmynd hjá okkur og hún sé í nokkmm
liðum.
Úr því að minnst var á rammann er best
að ræða fyrst um hann. Ramminn er einlit-
ur, í svörtum lit, afar einfaldur og þess
vegna frábrugðinn íburðarmiklum römm-
um. Af honum getum við slegið því föstu
að þetta er nútímamynd. Utan um hana er
ekki bara rammi heldur er hann samræmdur
myndefninu á þann hátt, að listamaðurinn
lætur vera á honum annan litinn í myndinni.
í henni eru reyndar aðeins tveir litir. Þetta
hefur valdið okkur talsverðum heilabrot-
um.
Hvers vegna er ramminn hafður svartur
en ekki til að mynda hvítur eða í rauðum lit?
Okkur finnst það hljóta að stafa af því að
ef hann væri hvítur yrði hann framlenging
á hvíta litnum á kartoninu kringum mynd-
ina. Með litnum á rammanum er málarinn
að afmarka mynd sina með lit sem er í senn
hluti af henni og takmörk hennar. Myndin
hefst og henni lýkur innan rammans. Hún
er þannig afmörkuð í tíma og rúmi.
Enginn skyldi halda að við höfum valið
myndina vegna rammans, en hann hefur
auðvitað sitt að segja. Enginn má heldur
halda að við höfum valið mynd sem er í
tveimur litum vegna þess að við höldum að
það sé auðveldara að skilja mynd sem er í
fáum litum en þá sem er í mörgum.
Svarti og hvíti liturinn gefa líklega í skyn
að myndefnið fjalli um hliðstæður sem fela
í sér andstæðu, andstæðu lita sem reynir að
leita að og finna tilfinningalegt samræði
eða samruna í einhverju, til að mynda í
holdi eða líkama og sálinni í senn.
TMM 1992:2
63
k.