Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 20

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 20
faldari en heimur sögunnar sem hún les: Annars vegar má líta karlmann sem er skynlaus og staðlaður blóraböggull í lífi hverrar konu. Hins vegar má sjá hlæjandi, dansandi konu sem hugsar í hring, sem af einhverjum dularfullum ástæðum er þurfa- lingur þessa sama náunga. I ljósi þessa get- ur hugmyndin um Flæðis-Konuna í ljótu karlveldi með engu móti þjónað sem alvöru túlkunarleið. Hún er breysk útópía um þær góðu og þá vondu, um blíða symbíósu og svikulan steingerving, um þurfandi, en ann- ars fullkomna konu gegn stílfærðri van- hæfni karlmannsins í lífinu. Chicago, veturinn 1991-1992 Athugasemdir 1. Dagný Kristjánsdóttir. „Aldrei gerði Kristur sálu Þórelfi, vorri móður . . .“. TMM 1988:3. Bls. 301-322. Helga Kress. „Dæmd til að hrekjast". TMM 1988:1. Bls. 55-94. 2. Michel Foucault. Histoire de la Sexualité. París: Gallimard 1976; ég nota The History ofSexuality, bindi I—III, New York (Random HouseA'intage Books) 1990. 3. Femínismi í bókmenntarannsóknum er auðvitað ekkert nýtt fyrirbæri og ég nefni hann nýjan til að gera langa sögu stutta. Það segir sig sjálft, að rannsóknaraðferð femínismans hefur tekið mikl- um breytingum á síðustu árum og núna byggir þessi skóli á fjölbreyttum og breiðum grunni. Sálgreining og táknfræði skipa orðið drjúgan sess í allri kenningasmíð hans, ekki síðuren vitundin um kúgun konunnar. 4. „Aldrei gerði Kristur sálu Þórelfi, vorri móð- ur ...“. Bls. 301. 5. Bergljót Kristjánsdóttir. „Um beinfætta menn og bjúgfætta, kiðfætta, kríngilfætta og tindilfætta". TMM 1988:3. Bls. 289. Sbr. einnig R. Boyer: „Essai sur la Composition de „Gerpla““. Scan- dinavica, London, New York 1972. Bls. 5-20. 6. Sjá t.d. Sigmund Freud. Uber Psychoanalyse — Fiinf Vorlesungen, fluttir 1909; ég nota Um sál- greiningu, þýð. Maia Sigurðardóttir. Reykjavík (Hið íslenska bókmenntafélag) 1976; einkum 2. fyrirlestur, bls. 55-66. 7. Sjá History ofSexuality, bindi 1. Bls. 8-10. 8. Sama. Bls. 159. 9. Hér má ekki skilja orð mín svo, að ég dragi í efa risavaxið framlag Freuds til mannlegra fræða. Vilji hinsvegareinhverefast umaðfaðirsálgrein- ingarinnar sé fastur í eigin neti, er rétt að benda á að freudískir femínistar hljóta sjálfir að hafa las- leika Freuds sem einskonar vinnutilgátu eða frumforsendu, þar sem endurskoðun þeirra á fræðum Freuds byggist á því að lækna Freud af þeirri karlrembu sem einkennir (og óhjákvæmi- lega skaðar) allt hans verk. Niðurstöður Freuds byggja ennfremur ekki síst á sjálfsskoðun, og hann var dauðlegur eins og við hin. Þannig er sjúkdómsgreining Foucaults ekki eingöngu há- spekileg, heldur má leiða hana beint af könnun á staðreyndum um Freud sjálfan. Þetta hafa femín- istar sjálfir gert, og vissulega með nokkrum rétti. 10. Sjá History ofSexuality, bindi I. Bls. 104-113. 11. Sama. Bls. 156-157. 12. Sjá nánar neðanmálsgrein nr. 7 á bls. 319, en þar skýrir Dagný þessi hugtök, sem hún segir Lacan hafa tekið frá Freud. 13. Sjá bls. 319, neðanmálsgrein nr. 6. 14. „Dæmd til að hrekjast“. Bls. 89. 15. Steinunn Sigurðardóttir. Tímaþjófurinn. Reykja- vík(Iðunn) 1987. Bls. 164. Héreftirverðurvitnað til blaðsíðutals bókarinnar á eftir hverri tilvitnun og „T“ haft fyrir framan, ef þörf krefur. 16. Sjá bls. 77-78 í „Dæmd til að hrekjast". 17. Eins og gefur að skilja, þá er þetta ekki einfalt mál. Helga segir á einum stað í neðanmálsgrein: Með kvenlegri sjálfsmynd á ég ekki fyrst og fremst við þá lýsingu sem bókin gefur á sjálfsmynd persónunnar Öldu, heldur öllu fremur þá sjálfsmynd eða vitund sem birtist í sjálfum textanum og hann er um leið sprott- inn úr. Hún ræðir um hinar fjölmörgu „raddir“ textans og hvemig textinn og persónan flæða hvort í annað. (Og þá vakna auðvitað spumingar hjá túlkandanum, m.a. um hvaða rödd beri að túlka sem hina eiginlegu rödd persónunnar, eða er eitt- hvað til sem kalla má eiginlega rödd persónu?) Hún segir ennfremur að sú sjálfsmynd sem radd- imar birta er „engin ein og fyrirfram gefrn sem hægt er að ganga að vísri þegar maður fyrst hefur 18 TMM 1992:2
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.