Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 20

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 20
faldari en heimur sögunnar sem hún les: Annars vegar má líta karlmann sem er skynlaus og staðlaður blóraböggull í lífi hverrar konu. Hins vegar má sjá hlæjandi, dansandi konu sem hugsar í hring, sem af einhverjum dularfullum ástæðum er þurfa- lingur þessa sama náunga. I ljósi þessa get- ur hugmyndin um Flæðis-Konuna í ljótu karlveldi með engu móti þjónað sem alvöru túlkunarleið. Hún er breysk útópía um þær góðu og þá vondu, um blíða symbíósu og svikulan steingerving, um þurfandi, en ann- ars fullkomna konu gegn stílfærðri van- hæfni karlmannsins í lífinu. Chicago, veturinn 1991-1992 Athugasemdir 1. Dagný Kristjánsdóttir. „Aldrei gerði Kristur sálu Þórelfi, vorri móður . . .“. TMM 1988:3. Bls. 301-322. Helga Kress. „Dæmd til að hrekjast". TMM 1988:1. Bls. 55-94. 2. Michel Foucault. Histoire de la Sexualité. París: Gallimard 1976; ég nota The History ofSexuality, bindi I—III, New York (Random HouseA'intage Books) 1990. 3. Femínismi í bókmenntarannsóknum er auðvitað ekkert nýtt fyrirbæri og ég nefni hann nýjan til að gera langa sögu stutta. Það segir sig sjálft, að rannsóknaraðferð femínismans hefur tekið mikl- um breytingum á síðustu árum og núna byggir þessi skóli á fjölbreyttum og breiðum grunni. Sálgreining og táknfræði skipa orðið drjúgan sess í allri kenningasmíð hans, ekki síðuren vitundin um kúgun konunnar. 4. „Aldrei gerði Kristur sálu Þórelfi, vorri móð- ur ...“. Bls. 301. 5. Bergljót Kristjánsdóttir. „Um beinfætta menn og bjúgfætta, kiðfætta, kríngilfætta og tindilfætta". TMM 1988:3. Bls. 289. Sbr. einnig R. Boyer: „Essai sur la Composition de „Gerpla““. Scan- dinavica, London, New York 1972. Bls. 5-20. 6. Sjá t.d. Sigmund Freud. Uber Psychoanalyse — Fiinf Vorlesungen, fluttir 1909; ég nota Um sál- greiningu, þýð. Maia Sigurðardóttir. Reykjavík (Hið íslenska bókmenntafélag) 1976; einkum 2. fyrirlestur, bls. 55-66. 7. Sjá History ofSexuality, bindi 1. Bls. 8-10. 8. Sama. Bls. 159. 9. Hér má ekki skilja orð mín svo, að ég dragi í efa risavaxið framlag Freuds til mannlegra fræða. Vilji hinsvegareinhverefast umaðfaðirsálgrein- ingarinnar sé fastur í eigin neti, er rétt að benda á að freudískir femínistar hljóta sjálfir að hafa las- leika Freuds sem einskonar vinnutilgátu eða frumforsendu, þar sem endurskoðun þeirra á fræðum Freuds byggist á því að lækna Freud af þeirri karlrembu sem einkennir (og óhjákvæmi- lega skaðar) allt hans verk. Niðurstöður Freuds byggja ennfremur ekki síst á sjálfsskoðun, og hann var dauðlegur eins og við hin. Þannig er sjúkdómsgreining Foucaults ekki eingöngu há- spekileg, heldur má leiða hana beint af könnun á staðreyndum um Freud sjálfan. Þetta hafa femín- istar sjálfir gert, og vissulega með nokkrum rétti. 10. Sjá History ofSexuality, bindi I. Bls. 104-113. 11. Sama. Bls. 156-157. 12. Sjá nánar neðanmálsgrein nr. 7 á bls. 319, en þar skýrir Dagný þessi hugtök, sem hún segir Lacan hafa tekið frá Freud. 13. Sjá bls. 319, neðanmálsgrein nr. 6. 14. „Dæmd til að hrekjast“. Bls. 89. 15. Steinunn Sigurðardóttir. Tímaþjófurinn. Reykja- vík(Iðunn) 1987. Bls. 164. Héreftirverðurvitnað til blaðsíðutals bókarinnar á eftir hverri tilvitnun og „T“ haft fyrir framan, ef þörf krefur. 16. Sjá bls. 77-78 í „Dæmd til að hrekjast". 17. Eins og gefur að skilja, þá er þetta ekki einfalt mál. Helga segir á einum stað í neðanmálsgrein: Með kvenlegri sjálfsmynd á ég ekki fyrst og fremst við þá lýsingu sem bókin gefur á sjálfsmynd persónunnar Öldu, heldur öllu fremur þá sjálfsmynd eða vitund sem birtist í sjálfum textanum og hann er um leið sprott- inn úr. Hún ræðir um hinar fjölmörgu „raddir“ textans og hvemig textinn og persónan flæða hvort í annað. (Og þá vakna auðvitað spumingar hjá túlkandanum, m.a. um hvaða rödd beri að túlka sem hina eiginlegu rödd persónunnar, eða er eitt- hvað til sem kalla má eiginlega rödd persónu?) Hún segir ennfremur að sú sjálfsmynd sem radd- imar birta er „engin ein og fyrirfram gefrn sem hægt er að ganga að vísri þegar maður fyrst hefur 18 TMM 1992:2
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.