Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 15

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 15
hún sér ekki að Alda glápir mun meira á sjálfa sig en aðrir gætu nokkurntíma glápt á hana og það sem hún sér er ekki rænulaust kynferðislegt viðfang, heldur óviðsættan- legt misræmi: allir hljóta að vilja hana — því hér fer þokkafull, andrík og ferðavön kona — en hún er ófær um að deila ríki- dæminu með öðrum. Glerið í túlkun Helgu16 fer á sömu leið, og af sömu ástæð- um: gluggarnir í Tímaþjófnum eru hvorki karlaglymur né fósturhimnur sem Helga segir, heldur glerbúr Öldu sjálfrar. Hún heimtar að lifa röklega og með reisn, en þannig getur enginn lifað til langframa, eins og flestum er ljóst. Við verðum að muna að Alda er ekki gmnlaus kvensnift, hún er ekki endilega sú kona sem er hafin yfir efasemdir um ljót- leikann í ástinni. Hún er ekki Flæðis-Kona hinnar hreinu móðurástar. Kannski efast hún hreinlega um sambönd manna. Sjö ára er andlit hennar á mynd „lokað og myrkt af þjáningu heimsins" (T 34). Skyldi hjóna- band foreldra hennar og fjölskyldulífið hafa verið henni ævilöng lexía um það sem á að forðast meir en nokkuð annað? Skyldu aðferðir hennar sjálfrar til að lifa sínu eigin lffi, burtséð frá öðrum, vera tilviljun eða val? Um einhleypa systur sína segir hún: Ölmu getur víst þótt fjör að umgangast karlmenn en hún vill ekki borga fyrir fé- lagsskapinn með líkamlegu sambandi. Hver segir að hún sé ein um áhugaleysið. Fólk á bara ekki að viðurkenna slíkt. Aldrei að gefast upp (21). Það er einmitt þessi tilfinning fyrir óhefð- bundinni stöðu hennar sem kynveru, efa- semdum hennar um það hlutverk og viðleitni hennar til að gæða líf sitt fegurð eða binda enda á ljótleika þess, sem ég sakna hvað mest í túlkun Helgu. Því Helga virðist gera ráð fyrir óhikandi löngun Öldu til að uppfylla skilyrði ástarinnar. Vandi kvenna, hins vegar, í hinu karlstýrða sam- félagi felst í „tvíbentri stöðu þeirra", segir Helga: vilji þær á annað borð samlagast samfélaginu og hljóta sjálfsögð réttindi, verða þær að gangast undir „lögmál föður- ins“, þær verða að „samsama sig föðumum og sækja þannig sjálfsmynd sína til þess sama kerfis“. Ef þær velja hinn kostinn, sem er að „samsama sig móðurinni" lifa þær „valdalausar á ysta jaðri samfélagsins" (58). En hvað kemur hin tvíbenta staða kon- unnar Öldu Ivarsen við? Helga segir: Vegna þessarar tvíbentu og ómögulegu stöðu kvenna má telja að ástin skipti þær oft öðru og meira máli en hún skiptir karla, eins og saga Öldu í Tímaþjófnum sýnir svo vel (59). Ég tel að saga Öldu sýni alls ekki að ástin skipti hana meira máli en karla. Þvert á móti býr sagan yfir kærkomnum efa varðandi þá gagnrýnislausu trú sem konum er eignuð á mikilvægi þessa mannlífsþáttar. (Eins og að verður vikið er Steindór kannski ást- sjúkasta persóna sögunnar). Alda villist þó óhjákvæmilega af leið sjálfrar sín og um það er sagan. Um ástæður þessa segir Alda: Sumir eru marxistar og sumir trúa á guð en ég virðist hafa trúað óvart á ástina og sjáðu hvernig hún lék mig (157). Helga telur orðin hér að ofan opna „svið bókarinnar sem einmitt fjallar um skilyrði ástarinnar og hversu erfítt hún á uppdráttar í karlstýrðu þjóðfélagi" (55). Alda, segir TMM 1992:2 13
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.