Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 15

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 15
hún sér ekki að Alda glápir mun meira á sjálfa sig en aðrir gætu nokkurntíma glápt á hana og það sem hún sér er ekki rænulaust kynferðislegt viðfang, heldur óviðsættan- legt misræmi: allir hljóta að vilja hana — því hér fer þokkafull, andrík og ferðavön kona — en hún er ófær um að deila ríki- dæminu með öðrum. Glerið í túlkun Helgu16 fer á sömu leið, og af sömu ástæð- um: gluggarnir í Tímaþjófnum eru hvorki karlaglymur né fósturhimnur sem Helga segir, heldur glerbúr Öldu sjálfrar. Hún heimtar að lifa röklega og með reisn, en þannig getur enginn lifað til langframa, eins og flestum er ljóst. Við verðum að muna að Alda er ekki gmnlaus kvensnift, hún er ekki endilega sú kona sem er hafin yfir efasemdir um ljót- leikann í ástinni. Hún er ekki Flæðis-Kona hinnar hreinu móðurástar. Kannski efast hún hreinlega um sambönd manna. Sjö ára er andlit hennar á mynd „lokað og myrkt af þjáningu heimsins" (T 34). Skyldi hjóna- band foreldra hennar og fjölskyldulífið hafa verið henni ævilöng lexía um það sem á að forðast meir en nokkuð annað? Skyldu aðferðir hennar sjálfrar til að lifa sínu eigin lffi, burtséð frá öðrum, vera tilviljun eða val? Um einhleypa systur sína segir hún: Ölmu getur víst þótt fjör að umgangast karlmenn en hún vill ekki borga fyrir fé- lagsskapinn með líkamlegu sambandi. Hver segir að hún sé ein um áhugaleysið. Fólk á bara ekki að viðurkenna slíkt. Aldrei að gefast upp (21). Það er einmitt þessi tilfinning fyrir óhefð- bundinni stöðu hennar sem kynveru, efa- semdum hennar um það hlutverk og viðleitni hennar til að gæða líf sitt fegurð eða binda enda á ljótleika þess, sem ég sakna hvað mest í túlkun Helgu. Því Helga virðist gera ráð fyrir óhikandi löngun Öldu til að uppfylla skilyrði ástarinnar. Vandi kvenna, hins vegar, í hinu karlstýrða sam- félagi felst í „tvíbentri stöðu þeirra", segir Helga: vilji þær á annað borð samlagast samfélaginu og hljóta sjálfsögð réttindi, verða þær að gangast undir „lögmál föður- ins“, þær verða að „samsama sig föðumum og sækja þannig sjálfsmynd sína til þess sama kerfis“. Ef þær velja hinn kostinn, sem er að „samsama sig móðurinni" lifa þær „valdalausar á ysta jaðri samfélagsins" (58). En hvað kemur hin tvíbenta staða kon- unnar Öldu Ivarsen við? Helga segir: Vegna þessarar tvíbentu og ómögulegu stöðu kvenna má telja að ástin skipti þær oft öðru og meira máli en hún skiptir karla, eins og saga Öldu í Tímaþjófnum sýnir svo vel (59). Ég tel að saga Öldu sýni alls ekki að ástin skipti hana meira máli en karla. Þvert á móti býr sagan yfir kærkomnum efa varðandi þá gagnrýnislausu trú sem konum er eignuð á mikilvægi þessa mannlífsþáttar. (Eins og að verður vikið er Steindór kannski ást- sjúkasta persóna sögunnar). Alda villist þó óhjákvæmilega af leið sjálfrar sín og um það er sagan. Um ástæður þessa segir Alda: Sumir eru marxistar og sumir trúa á guð en ég virðist hafa trúað óvart á ástina og sjáðu hvernig hún lék mig (157). Helga telur orðin hér að ofan opna „svið bókarinnar sem einmitt fjallar um skilyrði ástarinnar og hversu erfítt hún á uppdráttar í karlstýrðu þjóðfélagi" (55). Alda, segir TMM 1992:2 13
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.