Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Síða 15

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Síða 15
hún sér ekki að Alda glápir mun meira á sjálfa sig en aðrir gætu nokkurntíma glápt á hana og það sem hún sér er ekki rænulaust kynferðislegt viðfang, heldur óviðsættan- legt misræmi: allir hljóta að vilja hana — því hér fer þokkafull, andrík og ferðavön kona — en hún er ófær um að deila ríki- dæminu með öðrum. Glerið í túlkun Helgu16 fer á sömu leið, og af sömu ástæð- um: gluggarnir í Tímaþjófnum eru hvorki karlaglymur né fósturhimnur sem Helga segir, heldur glerbúr Öldu sjálfrar. Hún heimtar að lifa röklega og með reisn, en þannig getur enginn lifað til langframa, eins og flestum er ljóst. Við verðum að muna að Alda er ekki gmnlaus kvensnift, hún er ekki endilega sú kona sem er hafin yfir efasemdir um ljót- leikann í ástinni. Hún er ekki Flæðis-Kona hinnar hreinu móðurástar. Kannski efast hún hreinlega um sambönd manna. Sjö ára er andlit hennar á mynd „lokað og myrkt af þjáningu heimsins" (T 34). Skyldi hjóna- band foreldra hennar og fjölskyldulífið hafa verið henni ævilöng lexía um það sem á að forðast meir en nokkuð annað? Skyldu aðferðir hennar sjálfrar til að lifa sínu eigin lffi, burtséð frá öðrum, vera tilviljun eða val? Um einhleypa systur sína segir hún: Ölmu getur víst þótt fjör að umgangast karlmenn en hún vill ekki borga fyrir fé- lagsskapinn með líkamlegu sambandi. Hver segir að hún sé ein um áhugaleysið. Fólk á bara ekki að viðurkenna slíkt. Aldrei að gefast upp (21). Það er einmitt þessi tilfinning fyrir óhefð- bundinni stöðu hennar sem kynveru, efa- semdum hennar um það hlutverk og viðleitni hennar til að gæða líf sitt fegurð eða binda enda á ljótleika þess, sem ég sakna hvað mest í túlkun Helgu. Því Helga virðist gera ráð fyrir óhikandi löngun Öldu til að uppfylla skilyrði ástarinnar. Vandi kvenna, hins vegar, í hinu karlstýrða sam- félagi felst í „tvíbentri stöðu þeirra", segir Helga: vilji þær á annað borð samlagast samfélaginu og hljóta sjálfsögð réttindi, verða þær að gangast undir „lögmál föður- ins“, þær verða að „samsama sig föðumum og sækja þannig sjálfsmynd sína til þess sama kerfis“. Ef þær velja hinn kostinn, sem er að „samsama sig móðurinni" lifa þær „valdalausar á ysta jaðri samfélagsins" (58). En hvað kemur hin tvíbenta staða kon- unnar Öldu Ivarsen við? Helga segir: Vegna þessarar tvíbentu og ómögulegu stöðu kvenna má telja að ástin skipti þær oft öðru og meira máli en hún skiptir karla, eins og saga Öldu í Tímaþjófnum sýnir svo vel (59). Ég tel að saga Öldu sýni alls ekki að ástin skipti hana meira máli en karla. Þvert á móti býr sagan yfir kærkomnum efa varðandi þá gagnrýnislausu trú sem konum er eignuð á mikilvægi þessa mannlífsþáttar. (Eins og að verður vikið er Steindór kannski ást- sjúkasta persóna sögunnar). Alda villist þó óhjákvæmilega af leið sjálfrar sín og um það er sagan. Um ástæður þessa segir Alda: Sumir eru marxistar og sumir trúa á guð en ég virðist hafa trúað óvart á ástina og sjáðu hvernig hún lék mig (157). Helga telur orðin hér að ofan opna „svið bókarinnar sem einmitt fjallar um skilyrði ástarinnar og hversu erfítt hún á uppdráttar í karlstýrðu þjóðfélagi" (55). Alda, segir TMM 1992:2 13
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.