Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 83

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Blaðsíða 83
brott í fylgd fugla. Lítið bam liggur í gröf sinni og fylgist með mannaferðum ofan jarðar. Ungur maður lætur græða á sig hreindýrshorn og nýtur félagsskapar besta vinar síns, drykkfellds hrúts. Munaðarlaus móri fhugar að ryksuga fyrir heimilisfólk sem leiðist verkið. Þetta eru aðeins nokkrar persónur verks sem býr að hlýju og innileika, en þeir eigin- leikar eru lítt áberandi í fyrri prósaverkum Gyrðis. Þar hætti höfundi til að aga texta sinn svo mjög, að öðru hvoru hljóp í hann kuldi. Frásögnin vaknaði um leið ekki til þess stemmningsríka en þó hófstillta lífs sem henni virtist ætlað. í hinu nýja verki verður hvergi vart til- finningalegrar fjarlægðar höfundar frá söguefni sínu. Verkið er ríkt af tilfinningu, sem er mjúklega sveigð til þjónustu við fagurfræði textans. Ur þessu samspili er unnið af gáfu sem ég fæ ekki skilgreint öðruvísi en sem ofurnæmi viðkomandi listamanns. Texti hans býr víða að fíngerðri fágun sem sjaldgæft er að rekast á í skáldskap svo ungs manns: Tvo hesta kvöldsvæfa dreymir við vegarbrún nætursvarta, dreymir grænar morgunengjar í Wales, og svani að fljúga að blýgráu fjalli. (29) Þessi tilvitnun er hluti af lengri texta. En hún gæti ein sér staðið á prenti sem skólabókardæmi um það hvemig nákvæmt orðaval, orðskipan og hrynjandi skapa fullkomna myndræna og lýríska fegurð. Um leið er þetta eitt megineinkenni á verki Gyrðis. Það er slíkur skáldskapur sem minnir kröftuglega á þann rétt listarinnar að vera til listarinnar vegna. En þegar Gyrðir sendi frá sér þetta besta prósaverk sitt var eins og flestum stæði á sama. Það var líkt og allt hefði þegar verið sagt og engin ósögð orð eftir til að lofa það eina skáldverk þessarar vertíðar sem var án smíðagalla. *** Þegar þú þarft að koma draumi í kring farðu þá ekki að sofa heldur út að labba og hoppaðu með hundrað skrefa millibili uppí loft. Kristín Omarsdóttir: Einu sinni sögur Það má finna sitthvað líkt með ævintýrinu og sögum Gyrðis Elíassonar í Heykvísl og gúmmískóm og þessi líkindi eru einnig áberandi í örsögum Kristínar Ómarsdóttur, Einu sinni sögum, sem margar hverjar hefj- ast á orðunum „Einu sinni var . . töfra- orðunum sem böm setja gjaman í sögur sínar. „Einu sinni var maður sem fór út að labba og svo kom bíll og keyrði á hann og hann dó og svo er sagan búin,“ segir bamið og hinum fullorðnu hnykkir við hvemig því harmræna er lýst úr tilfinningalegri fjar- lægð eins og því sjálfsagða. Þetta er ekki ósvipað aðferð Kristínar. Hún einbeitir sér að vísu ekki að hinu harm- ræna heldur því óvænta og ævintýralega og lýsir því á hversdagsmáli eins og á ferðinni séu sjálfsagðir atburðir: Einu sinni var stelpa. Hún var með ást- arloga á höfðinu. Hann leit út eins og kertaljós en bara fáir gátu séð hann. Hún ætlaði að giftast þeim sem gæti slökkt logann. Svo hitti hún mjög hávaxinn mann sem beygði sig yfir hausinn á henni og blés eins og hann ætti eins árs afmæli... (147). TMM 1992:2 81
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.