Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 83

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 83
brott í fylgd fugla. Lítið bam liggur í gröf sinni og fylgist með mannaferðum ofan jarðar. Ungur maður lætur græða á sig hreindýrshorn og nýtur félagsskapar besta vinar síns, drykkfellds hrúts. Munaðarlaus móri fhugar að ryksuga fyrir heimilisfólk sem leiðist verkið. Þetta eru aðeins nokkrar persónur verks sem býr að hlýju og innileika, en þeir eigin- leikar eru lítt áberandi í fyrri prósaverkum Gyrðis. Þar hætti höfundi til að aga texta sinn svo mjög, að öðru hvoru hljóp í hann kuldi. Frásögnin vaknaði um leið ekki til þess stemmningsríka en þó hófstillta lífs sem henni virtist ætlað. í hinu nýja verki verður hvergi vart til- finningalegrar fjarlægðar höfundar frá söguefni sínu. Verkið er ríkt af tilfinningu, sem er mjúklega sveigð til þjónustu við fagurfræði textans. Ur þessu samspili er unnið af gáfu sem ég fæ ekki skilgreint öðruvísi en sem ofurnæmi viðkomandi listamanns. Texti hans býr víða að fíngerðri fágun sem sjaldgæft er að rekast á í skáldskap svo ungs manns: Tvo hesta kvöldsvæfa dreymir við vegarbrún nætursvarta, dreymir grænar morgunengjar í Wales, og svani að fljúga að blýgráu fjalli. (29) Þessi tilvitnun er hluti af lengri texta. En hún gæti ein sér staðið á prenti sem skólabókardæmi um það hvemig nákvæmt orðaval, orðskipan og hrynjandi skapa fullkomna myndræna og lýríska fegurð. Um leið er þetta eitt megineinkenni á verki Gyrðis. Það er slíkur skáldskapur sem minnir kröftuglega á þann rétt listarinnar að vera til listarinnar vegna. En þegar Gyrðir sendi frá sér þetta besta prósaverk sitt var eins og flestum stæði á sama. Það var líkt og allt hefði þegar verið sagt og engin ósögð orð eftir til að lofa það eina skáldverk þessarar vertíðar sem var án smíðagalla. *** Þegar þú þarft að koma draumi í kring farðu þá ekki að sofa heldur út að labba og hoppaðu með hundrað skrefa millibili uppí loft. Kristín Omarsdóttir: Einu sinni sögur Það má finna sitthvað líkt með ævintýrinu og sögum Gyrðis Elíassonar í Heykvísl og gúmmískóm og þessi líkindi eru einnig áberandi í örsögum Kristínar Ómarsdóttur, Einu sinni sögum, sem margar hverjar hefj- ast á orðunum „Einu sinni var . . töfra- orðunum sem böm setja gjaman í sögur sínar. „Einu sinni var maður sem fór út að labba og svo kom bíll og keyrði á hann og hann dó og svo er sagan búin,“ segir bamið og hinum fullorðnu hnykkir við hvemig því harmræna er lýst úr tilfinningalegri fjar- lægð eins og því sjálfsagða. Þetta er ekki ósvipað aðferð Kristínar. Hún einbeitir sér að vísu ekki að hinu harm- ræna heldur því óvænta og ævintýralega og lýsir því á hversdagsmáli eins og á ferðinni séu sjálfsagðir atburðir: Einu sinni var stelpa. Hún var með ást- arloga á höfðinu. Hann leit út eins og kertaljós en bara fáir gátu séð hann. Hún ætlaði að giftast þeim sem gæti slökkt logann. Svo hitti hún mjög hávaxinn mann sem beygði sig yfir hausinn á henni og blés eins og hann ætti eins árs afmæli... (147). TMM 1992:2 81
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.