Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 15

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 15
hún sér ekki að Alda glápir mun meira á sjálfa sig en aðrir gætu nokkurntíma glápt á hana og það sem hún sér er ekki rænulaust kynferðislegt viðfang, heldur óviðsættan- legt misræmi: allir hljóta að vilja hana — því hér fer þokkafull, andrík og ferðavön kona — en hún er ófær um að deila ríki- dæminu með öðrum. Glerið í túlkun Helgu16 fer á sömu leið, og af sömu ástæð- um: gluggarnir í Tímaþjófnum eru hvorki karlaglymur né fósturhimnur sem Helga segir, heldur glerbúr Öldu sjálfrar. Hún heimtar að lifa röklega og með reisn, en þannig getur enginn lifað til langframa, eins og flestum er ljóst. Við verðum að muna að Alda er ekki gmnlaus kvensnift, hún er ekki endilega sú kona sem er hafin yfir efasemdir um ljót- leikann í ástinni. Hún er ekki Flæðis-Kona hinnar hreinu móðurástar. Kannski efast hún hreinlega um sambönd manna. Sjö ára er andlit hennar á mynd „lokað og myrkt af þjáningu heimsins" (T 34). Skyldi hjóna- band foreldra hennar og fjölskyldulífið hafa verið henni ævilöng lexía um það sem á að forðast meir en nokkuð annað? Skyldu aðferðir hennar sjálfrar til að lifa sínu eigin lffi, burtséð frá öðrum, vera tilviljun eða val? Um einhleypa systur sína segir hún: Ölmu getur víst þótt fjör að umgangast karlmenn en hún vill ekki borga fyrir fé- lagsskapinn með líkamlegu sambandi. Hver segir að hún sé ein um áhugaleysið. Fólk á bara ekki að viðurkenna slíkt. Aldrei að gefast upp (21). Það er einmitt þessi tilfinning fyrir óhefð- bundinni stöðu hennar sem kynveru, efa- semdum hennar um það hlutverk og viðleitni hennar til að gæða líf sitt fegurð eða binda enda á ljótleika þess, sem ég sakna hvað mest í túlkun Helgu. Því Helga virðist gera ráð fyrir óhikandi löngun Öldu til að uppfylla skilyrði ástarinnar. Vandi kvenna, hins vegar, í hinu karlstýrða sam- félagi felst í „tvíbentri stöðu þeirra", segir Helga: vilji þær á annað borð samlagast samfélaginu og hljóta sjálfsögð réttindi, verða þær að gangast undir „lögmál föður- ins“, þær verða að „samsama sig föðumum og sækja þannig sjálfsmynd sína til þess sama kerfis“. Ef þær velja hinn kostinn, sem er að „samsama sig móðurinni" lifa þær „valdalausar á ysta jaðri samfélagsins" (58). En hvað kemur hin tvíbenta staða kon- unnar Öldu Ivarsen við? Helga segir: Vegna þessarar tvíbentu og ómögulegu stöðu kvenna má telja að ástin skipti þær oft öðru og meira máli en hún skiptir karla, eins og saga Öldu í Tímaþjófnum sýnir svo vel (59). Ég tel að saga Öldu sýni alls ekki að ástin skipti hana meira máli en karla. Þvert á móti býr sagan yfir kærkomnum efa varðandi þá gagnrýnislausu trú sem konum er eignuð á mikilvægi þessa mannlífsþáttar. (Eins og að verður vikið er Steindór kannski ást- sjúkasta persóna sögunnar). Alda villist þó óhjákvæmilega af leið sjálfrar sín og um það er sagan. Um ástæður þessa segir Alda: Sumir eru marxistar og sumir trúa á guð en ég virðist hafa trúað óvart á ástina og sjáðu hvernig hún lék mig (157). Helga telur orðin hér að ofan opna „svið bókarinnar sem einmitt fjallar um skilyrði ástarinnar og hversu erfítt hún á uppdráttar í karlstýrðu þjóðfélagi" (55). Alda, segir TMM 1992:2 13
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.