Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 74

vilji að ungir rithöfundar fari að endurtaka
formtilraunir sem gerðar voru fyrir 25 ár-
um. Því fer víðs fjarri. Krafan um að gefa
söguþræðinum á kjaftinn er orðin að klisju
fyrir lifandis löngu. En ég vil vara við því
viðhorfi sem kemur fram í grein Gísla Sig-
urðssonar, að bókmenntir eigi að vera
skemmtilegar og hnyttnar, að þær eigi að
vera með húmor og vel skrifaðar og það sé
allt og sumt. Ég hef ekkert á móti skemmti-
legum bókum en mér finnst bara að Gísli sé
einum of sáttfús við rithöfundana og að
rithöfundamir séu einum of sáttfúsir við
þjóðina (bæði hvað varðar form og innihald
skáldsagnanna). Uppskrift Gísla að góðri
sögu fellur eins og flís við rass að kröfunni
sem söguþjóðin og markaðurinn gera til
bókmennta og þær kröfur eru afturhalds-
samar.
Ég er ekki einu sinni viss um að Gísli hafi
rétt fyrir sér þegar hann segir að bókmenntir
þurfi að vera „vel skrifaðar". Þvert á móti,
„vel skrifuð bók“ er bók sem fellur að ríkj-
andi málsmekk og ríkjandi bókmennta-
smekk. „Vel skrifuð bók“ getur aldrei opn-
að nýjan kafla í bókmenntasögunni, eins og
Gísli virðist halda. Mér er til dæmis til efs
að Vefarinn miklifrá Kasmír hafi almennt
þótt vel skrifuð bók þegar hún kom fyrst út.
Og ég held að ungur og metnaðarfullur
rithöfundur yrði ekkert ánægður ef hann
fengi ekki annan dóm um fyrstu bókina sína
en að hún væri vel skrifuð. Bækur Guð-
bergs og Steinars Siguijónssonar em ekkert
sérstaklega vel skrifaðar. Myndmál Guð-
bergs er stundum nykrað, setningarnar oft
óþjálar og uppbygging textans óhnitmiðuð.
Ég er handviss um að Guðbergur myndi
ekki fá háa einkunn í íslenskum stíl í
Menntaskólanum í Reykjavík. Og samt eru
bækur Guðbergs eitt það besta sem gefið
hefur verið út á Islandi á þessari öld. Ég veit
ekki hvað það er sem gerir bækumar hans
að góðum bókum. Ég veit ekki hvað það er
sem gerir góðar bækur að góðum bókum.
— En ég held að rithöfundamir þurfi að
vera hugrakkir og sjálfstæðir og að þeir
megi passa sig á þjóð sinni.
72
TMM 1992:2