Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Síða 77

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Síða 77
Um allt þetta hygg ég að menn séu nokk- uð sammála. Þarna eru dregin fram megin- atriði í almennu og menningarlegu hlut- verki hins íslenska ríkisútvarps. Aftur á móti kunna að vera skiptar skoðanir um framkvæmdina. Og í landi þar sem stjóm- málamenn hafa svo takmarkaðan skilning á gildi menntunar, menningar og lista að þau mál em eilífar homrekur á Alþingi, þá er óhjákvæmilegt að huga einnig að því svig- rúmi sem Ríkisútvarpið hefur í raun til að gegna því hlutverki sem það er skyldað til. Sérstaka athygli vekur, að Ríkisútvarpinu skuli vera ætlað að efla íslenska tungu, og ekki einvörðungu að sjá til þess að henni sé beitt sómasamlega og ambögulaust. Hér er ekki um að ræða atriði sem hægt er að segja að geti íþyngt stofnuninni svo mjög fjár- hagslega. Samt verð ég að leyfa mér að fullyrða, að þessari meginskyldu hefurRík- isútvarpið ekki gegnt með sóma hin síðari ár, og á sér enga afsökun. Málfari hefur hrakað svo mjög í dagskrám Ríkisútvarps- ins, að nú má heita regla en ekki undantekn- ing að ég heyri beygingavillur, ambögur, Málfari hefur hrakað svo mjög í dagskrám Ríkisút- varpsins, að nú má heita regla en ekki undantekning að ég heyri beygingavillur, ambögur, rangmæli og áber- andi framburðargalla, og eru fréttatímar útvarps og sjónvarps þar ekki undan- skildir. rangmæli og áberandi framburðargalla, og em fréttatímar útvarps og sjónvarps þar ekki undanskildir. Þetta er svo alvarlegt mál, að gera verður skýlausa kröfu til þess að forystumenn Ríkisútvarpsins einbeiti sér að því að stofnun þeirra verði þjóðinni til fyrirmyndar um málfar, líkt og áður var. Sú skýring er auðvitað til á hrakandi mál- fari, þótt ekki sé það nein afsökun, að óund- irbúið tal verður æ fyrirferðarmeira í dag- skrárliðum, og það er ekki öllum gefið að tala gott og kjamyrt mál óundirbúið. Því er einsýnt að gera verður miklu meiri kröfur en áður til þess fólks er annast slíka dag- skrárliði. Þetta er brýnt vegna þess að mál- notkun er að taka miklum breytingum, ekki aðeins hér, heldur alls staðar í heiminum, vegna breyttrar tækni. Alls staðar dregur úr lestri fólks, og það er almennt nær alveg hætt að skrifa. Lestur og skrift ýtir undir rökhugsun. Að skrifa er að hnitmiða hugsun sína, að velja hugsun sinni orð af kostgæfni. Þess vegna hefur þverrandi notkun ritmáls ekki einasta heftandi áhrif á þróun tungunn- ar, heldur einnig á hugsun okkar. Við hugs- um ekki eins skýrt og eigum erfiðara með að finna hugsun okkar farveg, ef við emm ekki vön því að festa hana á blað. Við þessar aðstæður sækir fólk málfyrirmynd sína enn fremur en áður til Ijósvakafjölmiðla, og því er afar mikilvægt að Ríkisútvarpið ræki af kostgæfni skyldu sína við málfar og reyni beinlínis að efla íslenska tungu. í lýsingunni á hlutverki Ríkisútvarpsins er nefndur flutningur á sviði lista, bók- mennta, vísinda, trúarbragða, efling al- þýðumenntunar. Öllu þessu sinnir Ríkis- útvarpið að nokkru marki. Um það verður ekki deilt. En hversu mikið og með hvaða hætti? Svo er að sjá sem mörgum hafi þótt það mikið framfaraspor, þegar rás 2 var TMM 1992:2 75
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.