Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 113

allar, þ.e. byggingin og vísanimar og allt það,
milli ljóðanna séu aðalstyrkur bókarinnar.
Stjörnur á himni
Stjömurnar em ekki bara hluti af formi ljóð-
anna, byggingarefni, heldur gegna þær veiga-
miklu hlutverki í táknkerfi bókarinnar, sem á sér
rætur í skáldsögunum.
Himinninn (blandaður hafinu) er ráðandi að-
ili í þessari bók, heitir enda eftir skýjunum. Og
himininn prýða sól og stjömur. í ljóðinu
„(nótt)(sítrónunnar)“ (20) kemur fram tenging
milli sítrónu, stjömu og auga:
við sátum úti á svölum
og skárum sítrónur
köstuðum sneiðunum fram af
svo þær þöktu götuna
glitrandi
augu og augu
í nóttinni
Augu er sígilt minni hjá Sjón, sjá skáldanafnið
sjálft, nafnið á ljóðasafninu og nú síðast sýn
lesandans á Sjón sjálfan í skýjunum, skáldið
krefst augna lesandans (sem enda þá meðal
annarra stjarna í bókinni?). Að augun séu stjörn-
ur kemur fáum á óvart en Sjón gerir skemmti-
lega slaufu úr gömlum sannleik: Hann dregur
sjálfan sig, nafn sitt þarna inn. Johnny Triumph,
áðurnefndur, er sviðsnafn Sjóns þar sem hann
kemur fram sem stjama meðal Sykurmola og
augu vísa á sjón, sem sagt: augu em stjörnur =
Sjón er stjama. Þama eru enn fleiri tengingar á
ferðinni, önnur lykkjan á slaufunni hangir
nefnilega á poppheiminum, Sjón er ekki bara
skáld, hann er líka poppstjama. Sjón er engin
venjuleg poppstjama, hann er poppstjörnu-
ímynd sem hann gefur sér sjálfur. Þegar Sjón
syngur „Luftgitar“ og „You are my destiny“
treður hann upp sem Johnny Triumph með
„rauðar varir luktar um suðuramerískan vindil“.
ímyndir Sjóns skarast þannig og renna saman
og hljóta að vekja ugg með lesandanum í garð
ljóðmælanda skýjanncr, hver er ég?
Lesandinn sem er krafinn svo skýrt um sýn
sína á skáldið getur ekki annað en hikað, því
fyrir augum hans breytist allt, togast og teygist,
skuggi Sjóns fellur á andlit lesandans og truflar
sýn hans, svo hann sér ekki hvort hann nálgast
eða fjarlægist. Sólin er auga himinsins og hún
sest ekki og perlur eru augu hafsins:
ég tíni perlur af festi
sting þeim upp í þig
læt þig gleypa perlu eftir perlu
ég horfí á þig kyngja
þeim öllum [... ] (37)
þú: ég borða ekkert sem lifir í vatni (38)
Lesandinn er neyddur til að breyta sýn sinni og
gleypa sýn Sjóns, sem horfir á hann kyngja
gegnum dökk sólgleraugun. Og það er of seint
að segja á næstu blaðsíðu að maður borði ekkert
úr vatni.
Flogin um himin
Vampýran er sígilt minni hjá Sjóni. Hún er
sívinsæl í ljóðum hans og er þar í ýmsum mynd-
um, yfirleitt kvenkyns og ævinlega formælandi
erótíkur.
I Stálnótt kom vampýran úr eggi og í beinu
framhaldi af því var hún engill í Englinum (sbr.
fiðurfénaður). Þar var hún farin að höggva nærri
skáldinu sjálfu og í þessari bók opinberanna
stígur Sjón sjálfur fram sem vampýra:
ég lít í spegil yfir eldhúsvaski
augntennur eru lausar
ég bít saman til að missa þær ekki
í titilljóðinu „(ég man ekki)(eitthvað um ský-
in)“ er vampýruminni (8):
:hafið
blóðleikhúsið vill mig
:landið
blóðleikhúsið tekur mig
:himinninn
TMM 1992:2
111