Són - 01.01.2005, Qupperneq 94

Són - 01.01.2005, Qupperneq 94
94 ÞORSTEINN ÞORSTEINSSON hringnum. Brecht var sannfærður um að ný form þyrfti til að fjalla um nýja hluti: „Aðeins nýtt inntak þolir ný form. Það krefst þeirra meira að segja.“12 En það voru ekki bara marxistar sem röktu breyt- ingar til félagslegra afla. Þeirrar skoðunar var til að mynda einnig T.S. Eliot sem skrifaði: „Þróun ljóðlistarinnar er í sjálfu sér merki um þjóðfélagsbreytingar.“13 Hér að framan ræddi ég um greiningu Jakobsons á bundnum ljóðum. Má draga af henni ályktanir um ljóðbyltinguna frönsku og orsakir hennar? Sjálfur spurði Jakobson ekki slíkra spurninga mér vitanlega enda var það ekki háttur strúktúralista að hugsa þannig, þeir lögðu allt upp úr samtímalegri lýsingu á tungumálinu og fyrir- bærum þess. En ég hygg að ýmislegt megi af greiningu hans ráða. Franski bókmenntafræðingurinn Yves Vadé ræðir til að mynda kenn- ingar Jakobsons og kemst svo að orði: Skáldskapur í bundnu máli hefur verið til frá ómunatíð og bragkerfi hafa haldist stöðug öldum saman. Sennilega er það órjúfanlega tengt eldfornum hugmyndum um að veröldin sé byggð á samsvörunum, sé samræmisfull heild.14 Gæti hér verið komin ein helsta ástæðan fyrir upplausn bundins máls í ljóðlist? Að forsenda þess hafi verið brostin, sú forna trú að í sköp- unarverkinu ríki samræmi hið innra sem ytra, veröldin sé byggð á speglunum og samsvörunum, hún sé eining þar sem míkrókosmos svari til makrókosmoss. Vadé bendir á að misræmi í tóni (írónía, mein- hæðni) hafi farið vaxandi á 19. öld í franskri ljóðlist, fyrst hjá sumum rómantísku skáldanna en síðan skáldum eins og Rimbaud, Tristan Corbière og Laforgue. Þetta viljandi ósamræmi innan ramma versgerð- arinnar á sér stað alveg á sama tíma og prósaljóð eru að verða til. Og skömmu síðar birtast fyrstu tilraunir með fríljóð. Eftir árþúsunda stöðugleika fer nú að hrikta í byggingu skáldskaparins. Og árið 1894 flytur Mallarmé fyrirlestur í Oxford og Cambridge og kynnir nýjung- arnar: 12 „Nur die neuen Inhalte vertragen neue Formen. Sie fordern sie sogar.“ Bertolt Brecht (1966:333). 13 „… the development of poetry is itself a symptom of social changes“. T.S. Eliot (1933:22). 14 Yves Vadé (1996:205–206).
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168

x

Són

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.