Skírnir - 01.04.1994, Blaðsíða 129

SKÍRNIR „MUN KONUNGI EG ÞYKJA EKKI ORÐSNJALLUR'
123
og varðveittum eddukvæðum. í ljósi þessarar textaveraldar verð-
ur nú reynt að komast frekar til botns í margræðri merkingu Eg-
ils sögu.
Fyrst skal hugað að alkunnri frásögn Snorra Eddu af Heði
hinum blinda er drepur bróður sinn Baldur með því að skjóta
mistilteini í gegnum hann.22 A líkan hátt er í Egils sögu sagt frá
manni sem fellur þegar Egill kastar spjóti að honum. Hann heitir
Ketill og hefur viðurnefnið „höður“ (447). Orð þetta getur merkt
að viðkomandi sé frá Haðalandi, en það er einnig notað í kenn-
ingu sem finna má í 19. vísu sögunnar: „brynju Höðr“ og merkir
hermaður.23 En viðurnefnið og það hvernig Ketill deyr þegar spjót-
ið flýgur í gegnum hann miðjan minna einnig á goðsögnina um
voðaverk og bróðurmorð Haðar. Þegar Katli heði er lýst er sagt að
hann sé líkur konungi yfirlits, en þegar Egill kastar spjótinu er tek-
ið fram að „lítt var lýst“ og þar með sterklega gefið í skyn að hann
hafi ætlað að drepa sjálfan konung. Þetta tengir enn frásögn Eglu
við goðsögnina um Baldur því rökkurljósið sem gerir Agli erfitt að
greina milli manna má sjá sem hliðstæðu við blindu Haðar.
Þar sem Ketils haðar er hvergi getið í öðrum heimildum, kann
höfundur að hafa búið þessa persónu til í því skyni að sýna að
Egill svífist einskis í viðskiptum sínum við Noregskonunga, ekki
síður en faðir hans eða föðurbróðir. En Ketill getur einnig gegnt
fleiri en einu hlutverki, verið m.a. tákn sem minnir á frásögnina
um víg Baldurs og leikur þar með á strengi bróðurmorðsins. Það
að Ketill höður verður fyrir spjótinu en kastar því ekki eins og
Höður í goðsögninni gæti virst veikja þessa túlkun. Henni til
frekari stuðnings mætti þó segja að þau þrjú atriði sem sameigin-
leg eru í frásögn Eglu og goðsögninni, þ.e. nafnið, kastspjót og
hugmyndin um blindu, séu það mikilvæg atriði í hvorri frásögn
fyrir sig að þau hljóti að teljast næg vísbending fyrir þá sem á
annað borð eru að leita dýpri merkingar.
Texti annarrar heiðinnar goðsagnar virðist enduróma í frá-
sögninni af því þegar Egill þiggur bætur af Aðalsteini Englakon-
22 Sjá Eddu, bls. 57.
23 Hotherusar er getið í Danasögu Saxa málspaka þar sem hann er veginn af
Baldri sem girnist konu hans. Um þetta sjá R. Simek: Hugtök og heiti í nor-
rœnni goðafrœði, Reykjavík 1993, bls. 137.