Saga - 2012, Síða 123

Þessar niðurstöður styrkja þá tilgátu að ákvæði um vansköpuð
börn í norskum og íslenskum kristinrétti séu gömul norsk-íslensk
þekking frá heiðnum tíma. Í lögunum er lýst meðfæddum van-
skapnaði sem er þekktur innan læknisfræðinnar. Tíðni þessa með -
fædda vanskapnaðar eins og þekkist á okkar tímum bendir til þess
að hann hafi verið fátíður í hinum fámennu samfélögum í heiðni. Af
því má draga þá ályktun að þekking á svo sjaldgæfum vanskapnaði
sem er að finna í norskum kristinrétti hafi safnast fyrir á löngum
tíma. Tilvist þessara lýsinga í norskum kristinrétti er því líklega
vitnisburður um þekkingu og reynslu heiðinna forfeðra á van-
skapnaði barna. Ef ákvæðin um vansköpuð börn eru norsk að upp-
runa er sá möguleiki fyrir hendi að þau séu leifar af fornum lögum
um barnaútburð sem Ari vísar til eða sams konar og þau sem hafa
gilt í heiðni. Hin fornu lög hafi heimilað útburð á börnum sem
fæddust með ákveðinn vanskapnað. Þessi fornu lög um barnaút-
burð hafi verið látin haldast í gildi eftir kristnun Noregs og líklegt
sé að svipað hafi gerst á Íslandi.
Ef sú tilgáta fær staðist að Ari vitni í lög þar sem einungis hafi
verið kveðið á um að bera megi út vanskapaða nýbura, hvílir um -
ræðan um að höfundar Íslendingasagna og Ólafs sögu Tryggva -
sonar hinnar mestu hafi búið yfir traustri vitneskju um barnaútburð
í heiðni og greini rétt frá — á veikum grunni. Og ljóst að allar álykt-
anir þar um68 þarfnast endurskoðunar.
vansköpuð börn 123
68 Ályktanir þess efnis að mönnum hafi verið frjálst að bera úr börn sín, fátækt
hafi verið aðalástæða barnaútburðar, þrælabörn hafi helst verið borin út, mey-
börn frekar borin út en sveinbörn og að nafngift (vatnsaustur) og næringargjöf
hafi bjargað börnum frá því að vera borin út (sbr. 4. kafla, Brynja Björnsdóttir,
Forn lög um barnaútburð skulu standa. Um barnaútburð á elstu tíð. BA-ritgerð
frá Háskóla Íslands 2008).
Saga vor 2012_Saga haust 2004 - NOTA 10.5.2012 12:40 Page 123