Saga - 2012, Side 142

gegn því og þess vegna talið nauðsynlegt að Landsbankinn kæmist í
hendur manna sem Sjálfstæðisflokkurinn hefði a.m.k. talsamband við
(bls. 104 nm.).
Þetta er ein af fjórum „tilgátum“ Styrmis um það hvers vegna Davíð
hvarf frá sjónarmiði sínu um dreift eignarhald á bönkunum. Í því
samhengi stenst hún ekki „enda hafði“, eins og BJB hefur sjálfur
eftir aðalheimildarmanni sínum, „sú ákvörðun … verið tekin árið
áður“ (bls. 107). Aðeins ein af skýringum Styrmis á beinlínis við þau
sinnaskipti,44 hinar eru um valið á Samson sem kaupanda að Lands -
bank anum. Jafnvel sem slík getur túlkun Styrmis á Fram sóknar -
mönnum naumast átt við fyrr en áhugi þeirra var hættur að beinast
að Landsbankanum, og það gerði hann tæplega fyrr en þeim var
ljóst að þar myndi Davíð ráða valinu.
Ég held að skýringu Styrmis megi ekki taka alveg bókstaflega.
Hann er þarna að skrifa lokakaflann í bókina um forsætisráðherra
Íslands, eins konar pólitískan minnisvarða um Davíð Oddsson. Á
hans mótunarárum hefði fáum komið í hug að nein hreinskilni um
óþægilega hluti ætti heima á slíkum vettvangi. En Styrmir kemur af
Morgunblaðinu þar sem menn höfðu tamið sér nútímalegri sjón-
armið. Gerist enda svo djarfur að nefna upphátt hvernig Davíð hafði
tekið pólitíska ákvörðun um kaupendur Landsbankans;45 kallar það
reyndar tilgátu og setur hana í samhengi sem honum þykir hæfilega
jákvætt fyrir tilefnið — þó það verði fyrir vikið ekki fyllilega rökrétt.
Þetta er eins og við lendum í svo iðulega þegar við notum heimild-
ir af þessu tagi — erkidæmið eru minningargreinar: að greina raun-
verulegan vitnis burð gegnum umbúðir sem hæfa tilefninu.
helgi skúli kjartansson142
44 Ekki nákvæmlega sú sem mér þykir nærtækust, þ.e. hvernig fyrri áfangi söl-
unnar á FBA 1999 — þegar kennitölusöfnun og síðan uppkaup á hlutum
leiddu til skjótrar samþjöppunar á eignarhaldi, fyrst í höndum Kaupþings og
síðan hins dularfulla Orca-hóps kaupsýslumanna — færði heim sanninn um
að dreifð sala tryggir ekki dreift eignarhald. Sinnaskipti Davíðs eru eðlilegur
lærdómur af þeirri reynslu.
45 Ég er ekki viss um að við hin, sem skrifuðum um eldri forsætisráðherrana, höf-
um endilega verið hreinskilnari um „okkar menn“ sem er þó hægara þegar
lengra er um liðið.
Saga vor 2012_Saga haust 2004 - NOTA 10.5.2012 12:40 Page 142