Saga - 2012, Side 229

„varpa ljósi á sérstöðu þess landsvæðis sem um ræðir … tengsl manns og
náttúru, þróun samgangna og atvinnulífs til sveita og jafnvel hvernig
„nútíminn“ barst inn á svæðið, hvaða viðtökur hann fékk og hverju hann
breytti“ (bls. 7). Þetta tekst honum vegna þess að með samtölunum hefur
hann náð að „búa til“ heimildir sem varða lífið í Austur-Skaftafellssýslu allt
frá árunum á milli stríða til ársins 2010. Þannig má segja að í bókinni sam-
eini höfundurinn framleiðsluna og afurðina, og honum tekst það vel.
Rósa Þorsteinsdóttir
Herman Lindqvist. NAPÓLEON. Þýðing Borgþór Kjærnested. Hið
íslenska bókmenntafélag. Reykjavík 2011. 622 bls. Heimilda- og nafna -
skrá.
Það er því miður allt of sjaldgæft að hér séu gefnar út þýðingar á erlendum
sagnfræðiritum eða ævisögum. Því er það fagnaðarefni að Hið íslenska bók-
menntafélag skuli hafa gefið út nýlega ævisögu Napóleons Bonaparte eftir
sænska sagnfræðinginn Herman Lindqvist. Bókin er mikil að vöxtum, enda
lífshlaup söguhetjunnar bæði ævintýralegt og viðburðaríkt.
Í bókinni er ævi Napóleons rakin allt frá æskuárum hans á Korsíku þar
til hann lést, langt fyrir aldur fram og saddur lífdaga, á St. Helenu, eyjarkríli
í Suður-Atlantshafi. Við fylgjum honum í herskólann í Frakklandi, gegnum
umrót byltingarinnar, fylgjumst með fyrstu hernaðarafrekum hans í umsátr-
inu um Toulon og síðan óstöðvandi frama hans í her og stjórnmálum, sem
náði hámarki þegar hann krýndi sjálfan sig keisara Frakklands árið 1804.
Síðan rekur bókin hvernig smám saman fjarar undan honum þar til hann
bíður endanlegan ósigur fyrir breskum og prússneskum hersveitum við
Waterloo árið 1815.
Það er margt í þessari bók sem kemur lesendum með takmarkaða þekk-
ingu á Napóleon, fyrir utan það sem stendur í flestum kennslubókum og
yfirlitsritum um sögu, á óvart. Eitt af því er hvernig uppruni hans á Korsíku
mótaði alla tíð hegðun hans og viðhorf og að á stundum hagaði hann sér
eins og korsíkanskur ættarhöfðingi og útdeildi embættum og stöðum til
vandamanna sinna án nokkurs tillits til hæfileika þeirra eða verðleika.
Reyndar voru flest systkini Napóleons óttalegir gallagripir sem hefði mark-
visst átt að halda frá valdamiklum embættum. Einnig nefnir höfundur
fróðleg dæmi um það hvernig Napóleon rambar á milli róttækni og íhalds-
semi í gerðum sínum og skoðunum, en íhaldssemi hans kom einkum fram í
afstöðu hans til kvenna og málefna þeirra.
ritdómar 229
Saga vor 2012_Saga haust 2004 - NOTA 10.5.2012 12:40 Page 229