Breiðfirðingur - 01.04.1950, Blaðsíða 54

Benedíkt Gíslason frá Hofteigi:
$b«rð á JSItarðsströnd
Nú á tímum er talið, og með nokkuð öruggri vissu, að Skarð
á Skarðsströnd sé eina jörðin í landinu, sem hefur verið í óðals-
ábúð síðan um 11 hundruð, og leikur þó mikill grunur á því,
að svo hafi verið alla tíð frá landnámsöld, að Geirmundur heljar-
skinn nam Skarðsströnd og setti bæ undir Skarði, sem að vísu
er við hann kenndur að heiti og heitir Geirmundarstaðir. En Ol-
afur prófessor Lárusson hefur samið ritgerð um óðalsábúðina á
Skarði, og birtist hún í riti hans, Byggð og saga, og er hún vel
skrifuð og glögg að fræðum. Hér verður því farið stutt út í þá
sögu, jafnvel þó ritgjörð Ólafs prófessors Lárussonar gefi efni til
ýmissa hugleiðinga um þessa mcku menn, sem þarna hafa búið,
en um langan tíma er Skarð eins konar höfuðborg fslands af
aðsetursstað landstjórnarmanna, mann fram af manni, og öðr-
um landstjórnarmönnum, sem frá Skarði voru ættaðir, en höfðu
aðra staðfestu í landinu. Það er Húnbogi Þorgilsson á Skarði,
sem er hinn fyrsti þessara ættmenna, sem getið finnst, og um
1120. Nokkurn veginn er það augljóst mál, að hann hefur verið
bróðir Ara fróða, og eru þá hin mestu líkindi á því, að ættin hafi
búið á Skarði frá landnámi, og Þorgils faðir þeirra á Skarði um
miðja elleftu öld, og síðar, en Ari fæddist 1068. Snorri sonur Hún-
boga kemur fyrstur við landstjórnarmál þeirra ættmenna, og er
hann lögsögumaður 1156—1170, að hann andast.
Þorgils sonur hans hefur búið á Skarði, og gaf hann Sighvati
Sturlusyni hálft Þórsnesingagoðorð, en hinn helminginn áttu
afkomendur Ara fróða. Þó er gaman í þessu sambandi að athuga
það, að Þorgils þessi heitir eftir langafa sínum, sem gæti bent á
það, að faðir hans hefði orðið gamall maður, en Ari Þorgilsson,