Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1931, Qupperneq 42
40
sprauta barnið, én hin veika móðir setti sig svo þverlega gegn því,
að ég lét slag standa í óvissunni. Talað var um varúð, og fór ég síð-
an heim. Daginn eftir fór ég til Raufarhafnar og var kallaður það-
an að morgni til barnsins. Náði ég á vettvang síðari hluta dags. Hafði
þá konan typisk skarlatssóttarútþot, en barnið var dáið og hafði aldrei
nein útþot fengið. Á heimilinu voru hjónin, börn þeirra tvö, er lifðu,
drengur 7 og stúlka 5 ára, og vinnukona, er fengið hafði scarlatina.
í sama túni annar bær og þar hjón og 7 börn þeirra. Milli þeirra
heimila hafði verið samgangur. Setti ég þau í sóttkví bæði og svo
hvort fyrir sig. Á skarlatssóttarbænum var stödd stúlka, 35 ára, og
hafði verið við andlát barnsins. Hún veiktist eftir 2 daga en fékk að-
eins útþot á handleggi, mjög óveruleg'. Bæði hún og konan lágu þungt
og lengi. Telpan, 5 ára, fékk veikina mun vægast. Útþot hennar voru
atypisk og eigi mikil. Hitt fólkið slapp, hitt heimilið líka, sem furða
mátti heita, því að það hélt illa bannið, a. m. k. gagnvart hinu sjúka
heimili. Þegar ég kom fyrst til barnsins, hafði verið staddur þar piltur
frá Ási í söniu sveit og búinn að vera þar eitthvað. Vissi ég eigi um
það. Hann fór lieim þenna eina dag, er leið á milli fvrstu ferða minna
á heimilið, og lagðist þegar í vægri skarlatssótt. Að sögn móður hans,
hafði hann eigi haft teljandi útþot, og grunaði hana eigi sjúkdóminn.
Vissi ég eigi þegar um þetta, og eigi bárust fréttir að Ási í Kelduhverfi
frá S.-Bakka. Þó komst heimilið fljótlega í sóttkví. Þarna var húsfreyj-
an og 5 börn hennar, karl 58 ára og annar á fertugsaldri. Veiktust öll
börnin og hinn yngri karlmaður. í Ási var veikin mun vægari og sömu-
leiðis typiskari en á S.-Bakka. Börnin fengu háan hita í 3 daga, en hvarf
skjótt. Á S.-Bakka var hiti í fólkinu bæði hár og langvarandi, veikin að
öllu svæsin og þó atypisk. Tel ég það verstu farsótt, er hingað hefir bor-
izt í minni tíð. Heimilin öll hafði ég í sóttkví í 6 vikur, eftir að hinn
síðasti varð hitalaus eða til 20. sept., og lét síðan sótthreinsa eftir
föngum.
Mýrdals. Skarlatssótt barst frá Vestmannaeyjum á eitt heimili. Heim-
ilið einangrað og þar með heft frekari útbreiðsla.
Vestmannaeijja. Hún hefir gert vart við sig í öllum mánuðum ársins
nema í apríl. í maí og júní fer veikin að breiðast örar út, minnkar aftur
í júlí, en breiðist úr því stöðugt meira og meira út til ársloka. Sjúkling-
arnireru flestir á aldrinum 5—10 ára og 1—5 ára. Aðeins hlutfallslega
fáir hafa fengið veikina milli 30—40 ára og örfáir þar fyrir ofan. Þrír
sjúklingar eru taldir milli 60—100 ára (karlmaður tæplega hálfáttræð-
ur) og 2 konur (um og yfir sjötugt). Tveir hafa dáið úr henni á árinu
af 199, sem skráðir eru með veikina. Veikin er ótrúlega væg í ýmsum
tilfellum, svo að börn með veikina eru að leikjum með öðrum börnum,
sem þau svo sýkja, án þess að foreldrar viti af þessu fyrr en eftir á,
þegar veikin fer að sýkja hin systkinin og sýkja þau þyngra. Þá fyrst
átta foreldrarnir sig á samhenginu. Ef veikin væri þyngri í byrjun,
myndi læknis fyrr vera vitjað, fólkið varara um sig og ærukærara um
að breiða veikina ekki út. Varnarráðstafanir voru gerðar gegn út-
breiðslu veikinnar af héraðslækni og landlækni, en komu að litlu liði
vegna þess, hvernig' veikin hagaði sér. Engin börn af skarlatssóttar-
heimilum fóru í barnaskóla eða aðra skóla. Þurfti aldrei að hætta