Orð og tunga - 2021, Page 124

Ágústa Þorbergsdóttir: Staða íslensku á sviði fjármála 113
orðstofnum hefur verið áberandi einkenni íslenskrar málræktar og
þar eru íðorð engin undantekning (sjá t.d. Ara Pál Kristinsson 2017:
149–152 og Ágústu Þorbergsdóttur 2011b:333–335). Gagnsæi er einn
af þeim þáttum sem taldir eru æskilegir við myndun íðorða (ISO
704:2009, 7.4.2.2) og fjölmörg íslensk íðorð geta gefið vísbendingu um
hvað þau merkja. Það er þó varasamt að gera ráð fyrir því að hægt sé
að lesa nákvæma merkingu út úr íðorðunum sjálfum.
2.2 Útgefin orðasöfn á fjármálasviði
Hluti rannsóknarinnar snýr að því hvort íðorð á sviði fjármála séu
nægilega aðgengileg og hvort orðaforði þeirra orðasafna sem til eru
endurspegli þörf nútímans eða sé að einhverju leyti úreltur. Stöðug­
leiki í orðaforða er mismikill eftir faggreinum og endurspeglar það
samfélagsveruleikann. Í samanburði við ýmsar aðrar faggreinar virðist
orðaforði fjármála breytast allhratt enda er líklegt að breytingar sem
verða á fjármálaumhverfi hafi einhver áhrif á orðaforða greinarinnar
eða á skilgreiningar íðorðanna.
Aðgengi að íðorðum er lykilatriði en sérhæfð íðorð er sjaldnast að
finna í almennum orðabókum. Fræðileg orðræða krefst nákvæmra
íðorða og án þeirra er erfitt að miðla þekkingu og tala og skrifa um
sérfræðileg efni. Fyrir almenning skiptir einnig máli að geta flett upp
íslenskum íðorðum á þessu sviði enda er reglulega fjallað um fjármál
og efnahagsmál í fjölmiðlum.
Fyrst var farið að huga að samantekt orðasafns á sviði fjármála
haustið 1960 en þá stóð til að taka saman orðaskrá með vöruheitum og
hagfræðiorðum. Ætlunin var að gefa orðasafnið út á árinu 1966 sem
Nýyrði V en menntamálaráðuneytið stóð að útgáfu fimm orðasafna,
Nýyrða I–IV (1953–1956) og Tækniorðasafns (1959). Í þessum orðasöfnum
var fyrst og fremst sérhæfður orðaforði í nokkrum greinum. Vinnan
við Nýyrði V dróst og ekkert varð af þeirri útgáfu sem fyrirhuguð var.
Upp úr 1980 sýndi Íslensk málnefnd áhuga á því að taka við verkinu
en ljóst var að mörgu þyrfti að bæta við og jafnframt að margt þyrfti
að vinsa úr. Ákveðið var að í stað þess að safna íslenskum nýyrðum
eins og gert hafði verið í Nýyrðum I-IV skyldi megináhersla lögð á
að íslenska erlendan orðaforða í þjóðhagfræði og rekstrarhagfræði.
Árið 1986 var stofnuð orðanefnd Félags viðskipta­ og hagfræðinga
og kom hún að vinnu orðasafnsins. Verkið var lengi í vinnslu og kom
að lokum út árið 2000 og kallaðist Hagfræðiorðasafn og eru alls 6.285
hugtök í orðasafninu.
tunga_23.indb 113 16.06.2021 17:06:51