Saga - 2013, Blaðsíða 19
sem Natan var á sakamanna bekk.26 Gísli konráðsson virðist
almennt ekki gera athugasemdir við lýsingar á Natani og mannkost-
um hans í frásögnum espólíns en honum hefði verið í lófa lagi að
breyta þeim eða lagfæra ef hann hefur verið ósammála. Raunar
tekur hann undir flest af því sem espólín segir og á vafalaust sinn
þátt í sumum frásögnunum.27
Gísli konráðsson fluttist úr Skagafirði árið 1847 og settist fimm
árum síðar að í Flatey á Breiðafirði þar sem hann skrifaði flesta
sagnaþætti sína.28 Jón Torfason tekur dæmi af sögu Natans ketils -
sonar: „Húnvetninga saga stendur á mótum annála og sagnaþátta því
Gísli fer ekki að semja sagnaþætti sína fyrr en eftir 1850, a.m.k. ekki
að marki. Taka má dæmi af sögu Natans ketilssonar sem nær yfir 20
ára tíma í Húnvetninga sögu. Síðar tekur Gísli sig til og semur
sjálfstæða frásögn um ævi Natans. Hann eykur þó litlu við það sem
sagt er frá honum í Húnvetninga sögu nema helst ættartölum.“29
Þrjú eiginhandrit Natanssögu Gísla konráðssonar eru í handrita-
friðrik, agnes, sigríður og natan 17
í frammi hafðan þjófnað og þjófnaðarmeðvitund. [Útskrift af Húnavatnssýslu
Justis Protocol]. — Sjá einnig Jón espólín, Saga Jóns Espólíns hins fróða, sýslu-
manns í Hegranesþingi rituð af sjálfum honum í dönsku máli en Gísli Konráðsson
færði hana á íslenzkt mál, jók hana og hélt henni fram (kaupmannahöfn: Sigurður
kristjánsson 1895), bls. 152–154.
27 Fá dæmi eru um það að Gísli konráðsson sleppi texta úr handriti espólíns að
Húnvetninga sögu, en svo virðist sem hann sætti sig ekki við að espólín segir að
Natan „nennti lítt að starfa“, sbr. Lbs. Lbs. 2663 4to. Jón espólín, Húnvetn inga
saga, annar hluti, bls. 26; Gísli konráðsson, Sagan af Natan Ketilssyni, bls. 13.
28 Gísli konráðsson, Æfisaga Gísla Konráðssonar ens fróða, bls. 298; Jón Torfason,
„Formáli“, bls. [4].
29 Jón Torfason, „Formáli“, bls. [11]. — Magnús Hauksson bókmenntafræðingur
tekur undir að hin „sjálfstæða Natanssaga“ sé yngri en Húnvetninga saga, sbr.
Íslenskar heimildabókmenntir. Athugun á rótum íslenskra heimildaskáldsagna. Studia
Islandica 52 (Reykjavík: Bókmenntafræðistofnun Háskóla Íslands 1996), bls.
94–95.
30 Lbs. Lbs. 2242 4to. Gísli konráðsson, Sagan af Natani ketilssyni; Lbs. Lbs. 1291
4to. Gísli konráðsson, Sagan af Natan ketilssyni; Lbs. JS. 123 8vo. Gísli
konráðsson, Sagan af Natani ketilssyni. — Samkvæmt upplýsingum í hand-
ritadeild Landsbókasafns voru JS. 123 8vo og Lbs. 2242 4to rituð um 1860 en
Lbs. 1291 4to um 1865. Fyrsttalda handritið er stakt en hin tvö eru með nokkr -
um öðrum handritum Gísla konráðssonar. — Auk þess er í handritadeildinni
eitt handrit sem Jón Þorkelsson, þá stud. mag. en síðar þjóðskjalavörður,
skrifaði upp árið 1884 þar sem hann steypti saman handritunum Lbs. 1291 4to
og JS. 123 8vo. Uppskrift Jóns Þorkelssonar er merkt Lbs. 1320 4to í handrita-
deildinni og nefnist Þáttr Natans ketilssonar.
Saga haust 2013 NOTA_Saga haust 2004 - NOTA 23.6.2020 15:03 Page 17