Saga - 2013, Blaðsíða 181

kunnað skil á, bæði íslenskir menn og enskir sjómenn sem hafi verið
hér tíðir gestir á þessum tíma. Það vekur vissulega furðu að
Sigurður nefnir ekki Þorvald Thoroddsen á nafn og getur hans ekki
í heimildaskrá. Sig urður Líndal segir enn fremur:
Hér hefur hann (þ.e. kólumbus) aflað sér dýrmætrar þekkingar á
reynslu englendinga í úthafssiglingu og Íslandsferðin þannig verið
verklegur skóli í sjómennsku og siglingatækni. Þegar hann kom til
Lissabon 1478 [svo] var hann orðinn reyndur sæfari og fróðari en áður
um landaskipan í norðri og vestri. För hans til englands og Íslands árið
1477 var þannig mjög mikilvægur áfangi í undirbúningi leiðangursins
mikla um Atlantshaf til Ameríku árið 1492.
Siglingar Íslendinga til meginlands Ameríku í upphafi 11. aldar
verða nú ekki álitnar einangrað fyrirbæri, eins og oft hefur verið látið
að liggja, heldur hlekkur í þeirri sókn evrópumanna til annarra landa
sem kölluð hefur verið landafundirnir miklu og ollu straumhvörfum í
veraldarsögunni.22
Með þessum orðum um Íslandssiglingu kólumbusar gefur Sigurður
til kynna að koman hingað hafi verið veigamikill þáttur í að móta
hugmyndir kólumbusar um siglinguna vestur Atlantshafið til
Austur-Asíu. Taviani telur líka Íslandssiglinguna meðal þeirra atriða
er skópu hugmyndirnar að baki siglingunni vestur um haf en vitnar
að öðru leyti í Hernando kólumbus og Las Casas.23 Það er eftirtekt-
arvert að bæði Hernando kólumbus og Las Casas fjalla ítarlega um
þau rök og þær vísbendingar sem kristófer hafði um lönd í vestri og
er Íslandssiglingin ekki þar með talin.24 Þeir skipta þessum rökum
og vísbendingum í þrjá meginflokka, í fyrsta lagi hnattlögun jarðar,
þar sem gert var ráð fyrir meiri landmassa og þar af leiðandi styttri
vegalengd á hafi frá evrópu til Asíu í vesturátt; í öðru lagi vísaði
kólumbus til heimilda lærðra manna til forna; í þriðja lagi studdist
kólumbus við nýlegar frásagnir sæfara og margs kyns vísbendingar
um lönd í vestri, svo sem ýmiskonar reka á fjörum á Madeira undan
vestlægum straumum. Má þar nefna fræbelgina úr Mexíkóflóa sem
kenndir eru við hann og kallaðir kól umbusarkastaníur eða uxaaugu
og við þekkjum af íslenskum fjörum sem lausnarsteina og áttu að
nokkur orð um kristófer kólumbus … 179
22 Sigurður Líndal, „Ísland og nýi heimurinn“, Saga Íslands v (Reykjavík: Hið
íslenzka bókmenntafélag og Sögufélag 1990), bls. 209.
23 Paolo e. Taviani, Christopher Columbus. The Grand Design, bls. 127–136.
24 Hernando Colón, Historia del Almirante (kaflar vI, vII og XI), bls. 62–76, og Las
Casas, Historia I, (kaflar 5–13), bls. 368–406.
Saga haust 2013 NOTA_Saga haust 2004 - NOTA 23.6.2020 15:04 Page 179