Andvari - 01.01.2019, Qupperneq 8

ANDVARI FRÁ RITSTJÓRA 7
Norræna lifir, kvað skáldið. Víst lifir íslensk tunga. En vart er henni sýnd
skyldug virðing í landinu þegar hún á ýmsum stöðum skipar annað sæti á
eftir ensku. Flugstöðin í Keflavík mun vera sú eina sem menn þekkja þar
sem mál heimaþjóðarinnar er ekki í fyrsta sæti.
*
Á okkar dögum yfirskyggir hlýnun jarðar, svonefnd hamfarahlýnun, öll
önnur vandamál sem að mannkyninu steðja. Þótt búið sé að sýna fram á
það með óyggjandi hætti að hlýnunin sé að miklu leyti af mannavöldum
þrjóskast ýmsir þjóðaleiðtogar við að samþykkja það. Framganga hinnar
sænsku stúlku, Gretu Thunberg, í þessum efnum hefur vakið heimsathygli.
Hún talar máli þeirrar kynslóðar sem á sínum æviferli mun standa frammi
fyrir geigvænlegum afleiðingum ástandsins sem verða mun ef svo heldur
fram sem horfir. Vitanlega er mjög erfitt að hamla gegn hlýnuninni því það
kallar á aðgerðir sem hafa í för með sér róttæka lífsvenjubreytingu auðug-
asta hluta mannkynsins. En hér dugar ekki að loka augunum ef mannkyn-
ið vill lífi halda. Táknræn aðgerð til að minna á þessa stöðu, sem birtist í
bráðnun jökla, fór fram við Ok 18. ágúst á þessu ári. Þar var sett upp skilti
með áletrun sem Andri Snær Magnason rithöfundur samdi, en hann hefur
verið manna ötulastur vor á meðal að vekja athygli á þessu risavaxna máli.
Textinn á Oki ber yfirskriftina „Bréf til framtíðarinnar“ og er á þessa leið:
Ok er fyrsti nafnkunni jökullinn til að missa titil sinn. Á næstu 200 árum er talið
að allir jöklar landsins fari sömu leið.
Þetta minnismerki er til vitnis um að við vitum hvað er að gerast og hvað þarf að
gera.
Aðeins þú veist hvort við gerðum eitthvað.
Alvarleg áminning. Eigum við að gera eitthvað eða halda áfram að lifa undir
kjörorði hins franska konungs í aðdraganda byltingar: „Það lafir meðan ég
lifi.“ Slíkt er að sönnu ábyrgðarleysi gagnvart komandi kynslóðum. Í trú á að
skynsemi mannsins og sjálfsbjargarviðleitni verði uppgjöfinni yfirsterkari
hljótum við að ætla að „eitthvað“ verði gert.
Gunnar Stefánsson