Andvari - 01.01.2019, Page 55

54 HJALTI HUGASON ANDVARI
í Víðförla, málgagni kirkjunnar, á þessu méli. Þrátt fyrir að landlæknir
gæfi út það álit að notkun eins sameiginlegs kaleiks við altarisgöng-
una ylli ekki smiti brá Örn Bárður Jónsson (f. 1949), þá sóknarprestur,
t.d. á það ráð að panta frá Ameríku sérbikara úr plasti. Aðspurður um
hvort notkun þeirra væri við hæfi kvað hann plast unnið úr olíu sem
væri jarðefni eins og leir og silfur. Varpaði hann því fram að útdeil-
ing í plastglös væri hugsanlega frábært guðfræðilegt tákn um hold-
tekju Krists, „[…] þar sem hinn heilagi mætir söfnuði sínum í því lága
og forgengilega, plastinu.“224 Í ljósi yfirstandandi umræðu um þann
vanda sem einnota plastílát valda er hætt við að þetta meinta tákngildi
plastsins verði að álítast barn síns tíma! Þessi háttur á útdeilingu víns-
ins ruddi sér heldur ekki til rúms svo nokkru næmi. Í staðinn kom nú
til sögunnar sú aðferð að dýfa oblátunni í vínið og deila þannig báðum
efnunum út samtímis sem altítt er orðið í kirkjum landsins.
Í biskupstíð Péturs Sigurgeirssonar var þungunarrof töluvert til um-
ræðu og var einkum tekist á um heimildir til þess að rjúfa þungun af
félagslegum ástæðum eins og þær voru samkvæmt lögum frá 1975.225
Voru fóstureyðingar — sem þá var einrátt heiti um slíkar aðgerðir —
Pétri sýnilega ofarlega í huga eins og marka má af því að undir lok
hirðisbréf síns (1986) í kafla sem að öðru leyti fjallaði um eitt helsta
baráttumál hans á þeim tíma, kristnitökuafmælið, sagði hann:
Þegar kristnitakan fór fram á Þingvöllum árið 1000 var ein af undanþágum,
er gefin var heiðnum mönnum, að hin fornu lög skyldu standa um útburð
barna. Þau lög voru numin úr gildi 16 árum síðar fyrir atbeina Ólafs helga
Noregskonungs. Nú hefur það gerst hjá þjóð okkar, að þau fornu lög hafa aftur
verið tekin í gildi, þ.e.a.s. að fóstureyðingar eru leyfðar af félagslegum ástæð-
um. Ég tel ekki vera um eðlismun á þessu tvennu að ræða heldur stigsmun.
Ef verðandi móðir á við félagsleg vandamál að stríða, er það alröng aðferð
að mæta þeim með þeim hætti að ryðja úr vegi því lífi, sem kviknað hefur í
móðurkviði. Þjóðfélaginu og einstaklingum ber að taka á sig ábyrgðina með
öðrum hætti en þessum. Fóstureyðing er meira tilfinningamál og viðkvæmara
en flest annað í þessum heimi, og síst af öllu er hægt að nokkur setji sig í
dómarasæti og dæmi þá, sem ráða ekki við ofurþunga tilfinninganna. Það er
von mín og bæn, að kristni þjóðar þurfi að nota sem stystan tíma til þess að
sjá svo um, að lífsvonin fái eftirleiðis að ráða jafnt í lögum Guðs og manna.226
Afstaða biskupsins til þungunarrofs af félagslegum ástæðum var því
skýr. Jafnframt mælti hann þó fyrir því sálgæslulega sjónarmiði að
varast bæri dómhörku, sem og að öllum bæri að leggjast á eitt um að