Andvari - 01.01.2019, Qupperneq 74

ANDVARI SÉRA PÉTUR SIGURGEIRSSON 73
Ásmund Guðmundsson og Sigurbjörn Einarsson. Þá standa eftir þrír,
feðgarnir Sigurgeir Sigurðsson og Pétur auk Ólafs Skúlasonar. Þeir
komu allir beint úr safnaðarþjónustu. Pétur og Ólafur höfðu vissulega
báðir verið vígslubiskupar í gamla stíl. Þeir voru báðir ötulir á vett-
vangi safnaðarstarfs sem líklega var helsta skýringin á kjöri þeirra.
Trúlega gegnir sama máli um Sigurgeir að breyttu breytanda.
Á biskupsstóli hélt Pétur Sigurgeirsson áfram á sömu braut og í
prestsskapnum. Hann beitti sér áfram fyrir uppbyggingu safnaðar-
kirkjunnar á kostnað stofnunarkirkjunnar. Kjörorð hans var óhikað
Kirkjan öllum opin. Hann beitti sér líka gegn prestakirkjunni. Hann
kallaði óvígða félaga í þjóðkirkjunni til meiri athafna og ábyrgðar en
áður hafði þekkst, auk þess sem hann taldi brýnt að breikka hina vígðu
þjónustu með menntuðum og vígðum djáknum. Hann gekk líka til liðs
við þá hreyfingu sem barðist fyrir friði, afvopnun og útrýmingu gjör-
eyðingarvopna og þar með gegn þeirri vá sem ógnaði mannkyni mest
í samtíð hans — kjarnorkuvánni.
Kirkjuleg þjónusta Péturs Sigurgeirssonar fólst að verulegu leyti í
að bregðast við væntingum, áskorunum og áreitum í síbreytilegum
heimi sem ekki var alltaf hliðhollur kirkjunni — hvað þá þjóðkirkj-
unni. Eins og drepið var á í upphafi var þar einkum um þrjár leiðir
að velja: skerpingu, aðlögun og innhverfingu. Er þá tími til kominn
að hverfa aftur til Akureyrar um það leyti er Pétur varð vígslubiskup,
ungir prestar tóku að hasla sér völl nyrðra og Guðs kristni í höfuðstað
Norðurlands þraukaði þorrann í aðskildum fylkingum með misjafna
afstöðu til þjóðkirkjunnar. Hér valdi hver sína leið til að mæta sam-
tímanum.
Frjálsu kristnu samfélögin sem oft voru kennd við sér-trú fóru
leið skerpingar, snerust til varnar gegn tíðarandanum og héldu fast
við Orðið sem helst átti að túlka bókstaflega. Ungu prestarnir hrif-
ust margir af innhverfingu í anda þeirrar kirkjustefnu sem Sigurbjörn
Einarsson boðaði. Lögð var áhersla á fornar kirkjulegar hefðir, aftur-
hvarf til klassískra guðsþjónustuhátta og margs þess sem þrautreynt
var í kirkju fyrri alda. Pétur var aftur á móti aðlögunarmaður. Hann
vildi mæta samfélaginu sem mest á forsendum þess sjálfs, opna kirkj-
una, láta fólk finna sig þar heima. Þetta er frjálslyndiseinkenni og þess
vegna var hann flokkaður með frjálslyndum guðfræðingum á tíma-
bili þegar sú hreyfing var í raun komin í blindgötu. Aðlögunarstefna
Péturs kom þó fremur fram í framkvæmd en hugrænni afstöðu. Henni