Andvari - 01.01.2019, Qupperneq 75

74 HJALTI HUGASON ANDVARI
voru líka takmörk sett. Hann lét ekki stjórnast af tíðaranda heldur tók
einarða og hefðbundna, kirkjulega afstöðu þegar hann taldi það eiga
við í aðsteðjandi samfélagsmálum, eins og fram kom í afstöðu hans til
HIV-vandans og þungunarrofs af félagslegum ástæðum.
Vera má að þessi grein sverji sig í ætt við fornar biskupasögur að því
leyti að hún sé helgisaga. Hér hafa a.m.k. ekki verið tíundaðir marg-
ir blettir eða hrukkur á sögupersónunni. Hér skal því þó ekki haldið
fram að Pétur Sigurgeirsson hafi verið helgur maður. Við fyrir norðan
vissum að hann gat verið ýtinn. Aldrei heyrði ég þess þó getið að
hann beitti þessum eiginleika sjálfum sér eða sínum til framdráttar.
Hugsanlega virti hann bara fá ef nokkur mörk þegar hið heilaga mál-
efni — kirkja Krists — átti í hlut. Þar gaf hann sig allan og vildi áreið-
anlega að aðrir gerðu það líka. Okkur fannst hann líka stundum full-
meyr og klökkur. Ef til vill var það þegar sykursýkin sótti að honum
og braut hann niður án þess að við vissum. — Við þessi skrif hefur
afstaða mín til Péturs Sigurgeirssonar breyst. Í stað tvíbentrar afstöðu
til þess séra Péturs sem ég minntist frá æsku hefur vaxið fram virð-
ing fyrir einum af frumkvöðlunum á umbreytingaskeiði íslensku þjóð-
kirkjunnar á tuttugustu öld. Arfleifð hans er þess virði að hennar sé
minnst og henni haldið á lofti. Hann var farsæll biskup, en umfram allt
afburðasnjall og ötull prestur sem lagði mikið af mörkum við að efla
safnaðarstarf þjóðirkjunnar í landinu á sinni tíð.
TILVÍSANIR
1 Sjá Hjalti Hugason 2010.
2 Árið sem P.S. lét af embætti töldust 93% þjóðarinnar til þjóðkirkjunnar. Landshagir 1991:
38.
3 Bolli Gústavsson 1997.
4 Hagskinna 1997: 104–105, 116–117.
5 Hjalti Hugason 2012: 79–83.
6 Gunnlaugur Haraldsson 2002(II): 718, 788–789. Pétur Sigurgeirsson 1997: 8–9
7 Emil Als, „Æviþáttur — Sigurður Eiríksson regluboði“, mbl.is, sótt 28. janúar 2019 af
https://www.mbl.is/greinasafn/grein/633565/. Pétur Sigurgeirsson 1997: 8–13.
8 Pétur Sigurgeirsson 1977:183.
9 Pétur Sigurgeirsson 1997: 13–15.
10 Pétur Sigurgeirsson 1977: 181. Pétur Sigurgeirsson 1997: 30–31
11 Pétur Sigurgeirsson 1977: 182–183. Pétur Sigurgeirsson 1997: 30, sjá og 15.
12 Pétur Sigurgeirsson 1997: 27–28.
13 Pétur Sigurgeirsson 1997: 15–17, 22–25, 31–32.
14 Pétur Sigurgeirsson 1997: 29.