Andvari - 01.01.2019, Síða 99

98 RÓSA ÞORSTEINSDÓTTIR ANDVARI
36 Bodl. GV Germ. d.2. Romina Werth þýddi úr þýsku og fær hún innilegar þakkir
fyrir að gefa aðgang að efni sem hún notaði í fyrirlestri sínum „„Þeim var eg verst,
er eg unni mest“. Um vináttu og ágreining Jóns Árnasonar og Konrads Maurers,“
sem hún hélt á ráðstefnu í Þjóðarbókhlöðu 7. september 2019. Þýski textinn hljóðar
svo: „Ich bin weiss Gott in alle Weite nicht böse über ihn, aber wohl in heller
Verzweiflung, wenn ich an Verleger und Drucker denke. Ich weiss wohl, dass Jón es
ganz unschuldig gut meint, mit seiner ängstl. Pünktlichkeit und sorgsamen Achtung
vor jedem von seinen Contribuenten geschriebenen Buchstaben, aber ich möchte aus
der Haut fahren über seine Art, Stück für Stück zu schicken, als ob der Druck gar
niemal nicht ein Ende nehmen, oder als ob ich seine Redactionsarbeit zu thun Kraft,
Zeit und Lust haben könnte, zumal ohne auch nur zu wissen, wie lange er noch sein
Brünnlein rinnen zu lassen vorhat. Ich stehe dem Verleger gegenüber, mit seiner
Pünktl. geschäftsmässigen Behandlung des Unternemens, und habe auf der anderen
Seite Jón mit seiner ganzen Kindlichkeit als einzigen Rückhalt.“
37 NKS 3009 4to. Bréf Maurers til Jóns Árnasonar dags. 29. maí 1861.
38 Uppköst beggja þessara texta má finna í handritum Jóns Árnasonar í handritasafni
Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafns, af þeim eldri og styttri í Lbs 529 4to,
97r, og þeim seinni með dagsetningunni 25. apríl 1861 í Lbs 528 4to, 1r–11v.
39 Lbs 1056 4to. Bréf Guðbrands Vigfússonar til Maurers dags. 9. júní 1861. Mynd af
bréfinu, ásamt öðrum frá Guðbrandi til Maurers, er aðgengleg á einkaskjol.is og upp-
skrift á jonarnason.is.
40 Af bréfi sem Maurer skrifar Guðbrandi 18. júní 1861 er hægt að sjá að Guðbrandur
sendi honum aldrei þessa texta Jóns.
41 Guðbrandur sendi Maurer heldur ekki titilsíðuna og tileinkunina frá Jóni frekar en
formálann. Jón hefur valið titilinn „Íslenzkar alþýðusögur og munnmæli“ eins og sést
í Lbs 528 4to, fremra saurblað 3r, en blaðið með titlinum „Íslenzkar þjóðsögur og
æfintýri“ er með rithönd Guðbrands í prentsmiðjuhandritinu. Prentsmiðjuhandritið er
varðveitt í Bayerische Staatsbibliothek í München undir safnmarkinu BSB Ana 324.
Eldra uppkast Jóns af titilsíðu og tileinkun er í Lbs 529 4to, 96v, en þar er titillinn
„Íslenzkar og alþýðlegar Munnmælasögur og æfintýri“ og tileinkunin til Maurers. Sjá
einnig Sigurður Nordal, „Forspjall,“ xxxviii–xl.
42 Sjá bréf Maurers til Guðbrands dags. 27. október, 24. nóvember, 3. desember og 20.
desember 1861.
43 Lbs 1056 4to. Bréf Guðbrands Vigfússonar til Maurers dags 21. desember 1861.
Formáli Jóns Árnasonar birtist í fyrsta sinn á prenti 1939 sem viðbætir við ljósprent-
aða útgáfu þjóðsagnasafnsins sem kom út 1925–1939, 2. bindi 709–719.
44 Bodl. GV Germ. d.2. Bréf Maurers til Guðbrands Vigfússonar dags. 5. janúar 1862.
45 Bodl. GV Germ. d.2. Bréf Maurers til Guðbrands Vigfússonar dags. 19. janúar 1862.
46 NKS 3010 4to. Bréf frá Guðbrandi Vigfússyni til Jóns Árnasonar dags. 12. apríl 1862.
47 NKS 3009 4to. Bréf frá Maurer til Jóns Árnasonar dags. 28. febrúar 1864. Texti
Maurers er prentaður í Jón Árnason, Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri (1862–1864),
2. bindi iii; eftirmáli og listi Jóns Árnasonar birtust fyrst í 6 binda útgáfunni (1954–
1961): 2. bindi, 561–562.
48 Jón Árnason „Formáli,“ xx. Hugvekjan var einnig prentuð tvisvar, fyrst í Norðra 1859
undir nafni Jóns Borgfirðings og síðan 1861 í Íslendingi.
49 Gísli Sigurðsson, „Þjóðsögur,“ 412–413; Ólína Þorvarðardóttir, „Þjóðsögur Jóns
Árnasonar?,“ 266–267.
50 Rósa Þorsteinsdóttir, „Jón Árnason þjóðsagnasafnari og heimildarfólkið hans.“