Úrval - 01.06.1959, Blaðsíða 39

ÐALEIÐDIR SJÚKLINGAR
að sjúklingar, sem læknar hafa
reynt hana á, hafi fengið slæm
eftirköst. Og sofni sjúklingur-
inn á annað borð dásvefni, get-
ur hann alltaf vaknað á eigin
spýtur, jafnvel þó að dávaldur-
inn hverfi og sjáist aldrei fram-
ar.
Meðan maðurinn er í dáinu
gerir hann aldrei neitt, sem að
hans áliti er ósæmilegt eða
hættulegt. Til að sanna vantrú-
uðum nemendum sínum þetta,
fékk frægur taugalæknir hóp
dáleiddra manna byssu í hönd
og sagði þeim að skjóta sig.
Hver einasti þeirra fleygði ann-
að hvort byssunni frá sér eða
vaknaði af dásvefninum skelf-
ingu lostinn.
Þessi sami sérfræðingur færði
líka sönnur á, hve velsæmið er
ríkt í eðli okkar. Hann skipaði
dáleiddri konu að berhátta
frammi fyrir nemendum sínum,
sem voru ungir læknastúdentar.
Hún stóð á fætur, neri augun og
vaknaði af dásvefninum ofsa-
reið, þó að hún hefði enga hug-
mynd um það sem sagt var eða
hvers vegna hún reiddist svo
mjög.
Kaupsýslumaður, sem átti að
skrifa undir óútfyllta ávísun,
barðist eins lengi gegn freist-
ingunni og hann gat, og að lok-
um hripaði hann niður eitthvert
óskiljanlegt krafs.
I hverjum manni eru fólgnir
tveir nátengdir þættir, vitund og
dulvitund. Dáleiðslunni er alltaf
beint að dulvitundinni. Hvers
ÚRVAL
vegna? Til þess liggja tvær
ástæður:
I fyrsta lagi eru skipanir, sem
dulvitundin fær, framkvæmdar
af vitundinni, ef þær á annað
borð eru teknar til greina.
1 öðru lagi hefur minnið að-
setur í dulvitundinni, svo að það
er auðveldara fyrir sjúklinginn
að rif ja upp löngu liðna atburði,
þegar hann er í dásvefni en þeg-
ar hann er vakandi.
Það eru einmitt löngu liðin at-
vik, sem geta orsakað andlegar
eða líkamlegar truflanir sjúkl-
ingsins og sem geymast í minni
hans. Ef lækninum tekst að
draga þessar minningar úr dul-
vitund mannsins fram í vitund
hans, man sjúklingurinn hvað
það var sem trufluninni olli, og
það leiðir oft til þess að hann
læknast.
Dástjarfi er vöðvastífnun, sem
kemur fram hjá dáleiddum
manni, og er hann uppáhalds-
tiltæki þeirra dávalda, sem sýna
listir sínar á leiksviði öðru fólki
til skemmtunar. Manninum er
þá sagt að leggjast út af, þegar
hann hefur fallið í dásvefn, og
þegar hann er orðinn stífur eins
og spýta er honum lyft upp,-og
hann lagður á tvö stólbök, þann-
ig að höfuð og herðar hvíla
öðrum megin og fæturnir hinum
megin. Síðan er nokkrum við-
stöddum boðið að standa á stíf-
um líkama mannsins, sem í því
ástandi þolir margfaldan þunga
á við það sem venjulegt er.
Stundum er steinn lagður ofan
35