Gátt - 2009, Page 22

22
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
G Á T T – Á R S R I T – 2 0 0 9
2009). Hins vegar virðist atvinnuþátttaka ekki vera mest hjá
þjóðum þar sem skólaganga er lengst. Eins og meðfylgjandi
mynd 4 sýnir þá er hlutfall þeirra sem lokið hafa framhalds-
skóla- eða háskólaprófi lægra á Íslandi en í flestum Evrópu-
ríkjum en atvinnuþátttaka er eigi að síður þar mjög mikil og
atvinnuleysi hefur lengst af verið lítið (Eurostat, 2009a).
E N D U R M E N N T U N
Formleg endurmenntun er til þess fallin að auka starfshæfni
fólks. Til að styrkja stöðu sína á vinnumarkaði þarf fólk að
vera í stöðugri starfsþróun, huga að starfshæfni og vera til-
búið að þróast og vaxa í starfi. Ein leið til þess er að stunda
nám með vinnu, sækja námskeið á vegum stéttarfélaga og
annarra félagasamtaka eða með öðrum hætti auka þekkingu
og færni. Hvort sem einstaklingur er í starfi eða í atvinnuleit
er mikilvægt að hafa í huga þær kröfur sem gerðar eru til
starfsmanna. Segja má að einstaklingur, sem er í starfi, þurfi
að leggja mikla áherslu á starfsþróun og starfshæfni til að
viðhalda samkeppnisstöðu sinni innan fyrirtækis. Hins vegar
gilda aðrir þættir fyrir þá sem eru í atvinnuleit.
Tölur Hagstofu Evrópusambandsins sýna að Íslendingar
eru meðal þeirra þjóða sem hvað mesta áherslu leggja á
endurmenntun (Eurostat, 2009). Eins og mynd 5 ber með sér
voru að meðaltali um 10% kvenna á aldrinum 25–64 ára í
27 ríkjum Evrópusambandsins þátttakendur í endurmennt-
unarnámi sem stóð yfir í a.m.k. fjórar vikur á árinu 2008 en
þátttaka kvenna á Íslandi var um 30 prósent. Aðeins í Sví-
þjóð og Danmörku var þátttakan meiri. Karlar á Íslandi eru
eftirbátar kvenna þegar kemur að endurmenntun þar sem
þeirra þátttaka er 20% en það er þó langt yfir meðaltali í
löndum ESB sem er 8%.
Starfshæfni er einkar mikilvæg í ljósi þess að vinnumark-
aðurinn breytist hratt. Eiríkur Hilmarsson og Gylfi Dalmann
Aðalsteinsson (2009) benda á það í grein sinni Hvar má
finna störf? að í venjulegu árferði eru miklar breytingar á
vinnumarkaði, minnst 10% allra starfa á vinnumarkaði eru
ný, þ.e. styttra en 12 mánuðir síðan það varð til. Þeir benda
á að stöðug endurnýjun starfa sé eitt af einkennum sveigj-
anlegs vinnumarkaðar, fjöldi starfa hverfur og ný störf verða
til. Flest nýrra starfa eru keimlík störfum sem fyrir eru en hinn
mikli fjöldi nýrra starfa gefur eigi að síður til kynna hversu
mikil endurnýjun er á vinnumarkaði og mikilvægt fyrir fólk
að endurnýja þekkingu sína og færni til að fylgja þróuninni
og hafa þá starfshæfni sem krafist er á vinnumarkaðnum á
hverjum tíma. Sérhæfni getur skapað samkeppnisforskot en
Mynd 4. Hlutfall starfandi á vinnumarkaði sem hafa lokið framhalds- eða háskólanámi 2008.
Heimild: Eurostat, 2009a.
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Té
kk
la
nd
Li
th
áe
n
Sl
óv
ak
ía
Ei
st
la
nd
Pó
lla
nd
Sv
is
s
Le
tt
la
nd
Þý
sk
al
an
d
Sv
íþ
jó
ð
Sl
óv
en
ía
Fi
nn
la
nd
A
us
tu
rr
ík
i
N
or
eg
ur
U
ng
ve
rja
la
nd
D
an
m
ör
k
Bú
lg
ar
ía
K
ró
at
ía
Rú
m
en
ía
Br
et
la
nd
H
ol
la
nd
K
ýp
ur
Fr
ak
kl
an
d
Be
lg
ía
Írl
an
d
Lú
xe
m
bo
rg
Ís
la
nd
G
rik
kl
an
d
Íta
lía
Sp
án
n
Po
rt
úg
al
M
al
ta
Ty
rk
la
nd