Gátt - 2009, Side 101

101
A F S J Ó N A R H Ó L I
G Á T T – Á R S R I T – 2 0 0 9
U M M A R K H Ó P A F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð V A R
A T V I N N U L Í F S I N S
ÁSMUNDUR HILMARSSON
Til vinnuafls teljast þeir sem eru á aldrinum 16–74 ára, í vinnu
eða í atvinnuleit. Í gögnum Hagstofu Íslands er vinnuafli skipt
eftir menntun: grunnmenntun (ISCED 1,2), starfs- og fram-
haldsmenntun (ISCED 3,4) og háskólamenntun (ISCED 5,6).
Samkvæmt Ólafi Má Sigurðssyni, sérfræðingi í atvinnu-
og félagsmáladeild Hagstofu Íslands, var árið 2008 farið
markvisst í að endurskoða upplýsingar um menntun í vinnu-
markaðsrannsókn Hagstofunnar frá og með árinu 2003. Öll
gögn um menntun í vinnumarkaðsrannsókninni, sem birt
voru frá 2003 fram til 2006, voru yfirfarin og samkeyrð við
prófa- og menntunarskrár Hagstofunnar. Í ljós kom að hlut-
fall þeirra sem höfðu einungis grunnmenntun var ofmetið en
sá hópur er einmitt markhópur Fræðslumiðstöðvar atvinnu-
lífsins. Í stað þess að markhópur FA væri 40% af vinnumark-
aðnum eins og áður var talið reyndist það hlutfall eftir
endurskoðun Hagstofunnar nú vera um 35%. Tafla 1 hér fyrir
neðan sýnir breytingar á fjölda á 10 ára tímabili 1999–2008.
Milli áranna 1999 og 2008 fjölgaði í vinnuafli um 17%,
í hópi þeirra sem hafa grunnmenntun fækkaði um tæp 6%,
í hópi þeirra sem hafa starfs- og
framhaldsmenntun fjölgaði um 6%
og í hópi þeirra sem hafa háskóla-
menntun fjölgaði um 116%. Milli
áranna 2003 og 2008 fjölgaði í
vinnuafli um 13%, þá fjölgaði um
5% í hópi þeirra sem hafa eingöngu
grunnmenntun, í hópi þeirra sem
hafa starfs- og framhaldsmenntun
fjölgaði um rúm 6% og í hópi þeirra sem hafa háskóla-
menntun fjölgaði um 39%.
Þegar menntun á íslenskum vinnumarkaði er skoðuð eftir
hlutföllum fyrir sama tímabil má sjá að hlutfall grunnmennt-
unar hefur lækkað jafnt og þétt eða úr 43% vinnuaflsins í
35%. Gríðarleg aukning hefur aftur á móti orðið í háskóla-
menntun þar sem hlutfallið árið 2008 var komið í 27% en var
15% árið 1999. Sjá mynd 1.
Þegar markhópur FA er skoðaður eftir kynjum má sjá að
hlutföll kynjanna hafa breyst nokkuð síðustu árin. Árið 1999
Tafla 1. – Staða á vinnumarkaði eftir menntun 1999–2008
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
%
99–08
Grunnmenntun 67.700 70.400 68.800 63.500 60.900 56.800 57.100 61.200 60.700 63.800 -6%
Starfs- og fram-
haldsmenntun
65.600 65.600 68.100 70.100 65.300 65.700 66.400 68.100 73.100 69.500 6%
Háskólamenntun 23.200 24.000 25.800 28.400 36.100 38.600 42.100 45.400 47.700 50.200 116%
Samtals 156.500 160.100 162.700 162.000 162.400 161.100 165.600 174.600 181.500 183.500 17%
Árið 2008 taldi vinnuafl á íslenskum vinnumarkaði alls 183.500 manns. Af þeim höfðu 63.800,
sem er um 35% af öllu vinnuafli ársins 2008, aðeins lokið grunnmenntun. Markhópur FA er
sá hluti vinnuaflsins sem hefur ekki aðra skólamenntun en grunnmenntun. Karlar í markhópi
FA voru 33.500 en konur 30.300.
Tafla 2. Hlutfall karla og kvenna með grunnmenntun 1999–2008
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Karlar og konur með grunn-
menntun
43,2% 43,9% 42,2% 39,2% 37,5% 35,2% 34,5% 35,0% 33,5% 34,8%
Karlar með grunnmenntun 19,6% 20,9% 20,1% 17,9% 17,7% 16,6% 16,9% 18,4% 17,6% 18,3%
Konur með grunnmenntun 23,6% 23,0% 22,1% 21,3% 19,8% 18,6% 17,6% 16,6% 15,9% 16,5%
Ásmundur Hilmarsson