Læknaneminn - 01.10.1995, Blaðsíða 75

SUDAN
hún liði skort. Af u.þ.b. 20 börnum sem lögðust
inn á barnadeildina hvern dag, lifðu að jafnaði 12
daginn eftir. Flestum væri auðvelt að bjarga, ef
foreldrarnir vissu hvað þeir ættu að gera. Oftast
var lausnin fólgin í að gefa barninu að drekka,
eitthvað sem allir geta gert, sama hversu fátækir
þeir eru. Margt fleira kom mér fyrir sjónir og mér
er það óskiljanlegt hvernig hægt er að vinna við
svona aðstæður, án þess að reyna að fræða og
jafnvel predika yfir fólkinu. Heilsugæsla er í
lágmarki og fólk hefur ekki aðgang að
grundvallar þjónustu svo senr mæðraeftirliti og
barnavernd.
Viðfangsefnin eru 6 þorp með samtals um
24.000 íbúum. Þau eru í fylki sem heitir
Algeshira, en það þýðir eyja. Nafnið er til komið
vegna legu svæðisins á milli Bláu og Hvítu Nílar.
1 þessu fylki eru nokkur þúsund þorp. Þau byggja
afkomu sína á landbúnaði. Vatni er veitt inn á
landsvæðið úr Bláu Níl með áveitukerfi senr er
eitt það stærsta í heimi. Þetta er eitt aðalland-
búnaðarsvæði landsins og fólk kemur þangað frá
öllum landshornum og öðrum Afríkuríkjum.
Þarna eru ekki einungis íjölmargir sjúkdómar
sem herja á fólkið, heldur líka alls konar
vandamál sem það þarf að kljást við. Þegar
maður kemur inn í svona samfélag skilur maður
að heilbrigði felst ekki einungis í góðri heilbrigð-
isþjónustu og almennri þekkingu. Aðstæður og
skipulag á samfélaginu skipta einnig miklu máli.
Það þýðir lítið að kenna fólki að nota salerni,
þegar þau eru ekki til staðar. Segja þeim að þvo
sér þegar vatnið er nrengað af sýklum, sem valda
meiri skaða en skíturinn sem þau bera á sér.
Sama gildir með sorp, ef engin ijarlægir það og
eyðir því, hvað áttu þá að gera við það?
Þegar við komurn til Umdowina, en það er
þorpið sem við bjuggum í, stóðu allir þorpsbúar
fyrir utan heilsugæslustöðina og fögnuðu konru
okkar. Þau sungu „happy days, happy days, nice
days, nice days“. Börnin sýndu leikfimisæfingar
og nokkur sungu einsöng. Okkur var færður
dýrindismatur og merkustu menn þorpsins komu
og heilsuðu upp á okkur. Þetta var mjög
hvetjandi byrjun og við hófum störf okkar á
fullu. Til þess að kynna okkur vandamál þorpsins
héldum við fundi með öllum nefndum þess. Við
kynntum okkur starfsemi þeirra og hvernig þær
gátu hjálpað okkur og við þeinr. Strax á þriðja
degi var hafist handa við að þrífa þorpið, en
Súdanir hafa þann slæma sið að henda ruslinu út
fyrir garðinn hjá sér. Allir hjálpuðust að.
Konurnar sópuðu göturnar,
en mennirnir fjarlægðu
ruslið. Síðan var skipuð
nefnd sem mun sjá um að
fjarlægja rusl af heimilum
tvisvar í mánuði og skipu-
leggja þrif á þorpinu a.rn.k.
einu sinni í mánuði.
Við bjuggum í miðju
þorpinu og fyrstu mánuð-
ina færðu þorpsbúarnir
okkur mat. Súdanir eru að
eðlisfari nrjög gestrisnir og
fengum við að njóta þess
til fullnustu. Þeir sýndu
okkur allt og vildu þóknast
okkur í öllu. Við deildum
nreð þeim gleði og sorg
Móttakan þegar við komum til Umdowina
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.
65