Úrval - 01.07.1962, Side 50

58
ÚRVAL
mörg tung'umál er hægt að læra,
svo hægt sé að segja, að inaSur
kunni þau og liafi þau á valdi
sínu? ÞaS fer aS sjálfsögSu eftir
einstaklingum; en flestir munu
eiga nóg meS aS læra eitt eSa
tvö, ef þaS á aS vera meira en
nafniS eitt.
Sá sem ætlar sér aS verSa
nolikurs konar sérfræSingur í
tungumálum — þarf til dæmis
aS tala fjögur niál reiprennandi
og vera fær um aS stauta sig
gegnum tylft annarra og vita sitt-
hvaS um fjölmörg í viSbót, þarf
ekki aS hugsa til aS hafa tíma
til aS læra mikiS í fjarskyldum
fræSum. Og allt þetta málanám
mundi ekki vera nein trygging
fyrir þvi, aS maSur gæti gert sig
skiljanlegan, hvar sem væri á
hnettinum. Á sumum stöSum
yrSi maSur jafnhjálparvana og
sá, sem hefur ekki lært orS í
erlendum málum.
Hver er helzti þröskuldurinn
í veginum fyrir þvi, aS alþjóS-
legt mál verSi tekiS upp? Eftir
nýafstaSinni Gallup-skoSana-
könnun aS dæma liggja erfiS-
leikarnir í þvi, aS lir of mörgum
málum er. aS velja. Hver otar
sínum tota.
ÞaS er haldiS meS frönsku,
ensku, spænsku, rússnesku, la-
tiínu, eperantó, interlingua og
fjölmörgum öSrum tungumálum,
og allir hafa sina ástæSu fyrir
valinu: máliS, sem þeir halda
fram, sé úíbreiddara, fallegra,
rökréttara eSa auSlærSara en
öll liin; eitthvaS af þessu.
í raun réttri skiptir þaS ekki
mjög miklu, hvert máliS yrSi
fyrir valinu. Flest tungumál eru
hvaS talmáliS snertir næstum
jafnauSveld viöfangs fyrir þá,
sem byrja aS læra þau á unga
aldri (segjum fyrir tiu ára ald-
ur), eins og sést gleggst af því,
aS kínversk börn tala kínversku,
rússnesk rússnesku og ensk og
bandarísk börn tala ensku af
jafnmikilli leikni. ÞaS hefur
líka veriS margsannaS, aS meS-
algreint barn getur fyllilega
lært tvö tungumál (eSa jafnvel
þrjú eSa fjögur), ef byrjaS er aS
kenna því nógu ungu.
AlþjóSamál þarf ekki aS vera
lengi aS breiSast út og lærast,
ef byrjaS er aS kenna börnunum
þaS nógu ungum. Og til eru al-
þjóSasamtök, eins og Samein-
uSu þjóSirnar og UNESCO
(Menningar- og menntunarsam-
hand SameinuSu þjóSanna) sem
gætu haft geysimikil ábrif viS
útbreiSsIu jiess alþjóSamáls, sem
valiS yrSi. Væri viSfangsefni
þetta tekiS föstum tökum á
næstu árum, mundi hiS nýja al-
þjóSamál hafa náS útbreiSslu og
fullum notum um allan hnöttinn
fyrir næstu aldamót.
SkoSanakönnun, sem gerS